آموزش زبان گیلکی/مقدمه

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
زبان گیلکی مقدمه الفبا
آموزش زبان گیلکی


زبان گیلکی از گروه زبانهای ایرانی شاخه شمال غربی است که زبان مادری بخشی از مردم استان گیلان و جوامع کوچکتری در استانهای مجاور، از جمله استانهای مازندران، زنجان، قزوین و نیز استان تهران است. گیلکی در محدوده استان گیلان از شرق با گویشوران زبان مازندرانی و از غرب با گویشوران زبان تالشی و از جنوب با گویشوران تاتی همجوار است و در درون محدوده خود دارای گونه‌هایی است.

گویش‌ها[ویرایش]

مردم گیلک زبان با گویش‌های مختلف سخن می‌گویند که ریشه در زبان‌های ایران باستان دارد. در بین گویش‌های مختلف زبان گیلکی از نظر فونتیک (بیان صوت و آوا) و صرف افعال اختلاف جزئی دیده می‌شود که ناشی از تحول تدریجی و ویژگی فرهنگی اقلیمی هر منطقه‌است. گویش‌های زبان گیلکی را می‌توان چند بخش کرد:

  1. گویش بیه‌پسی (گویش جلگه نشینان باختر سفیدرود): در رشت، لشت نشا، خشکبیجار، صومعه سرا، خمام، بندرانزلی، فومن و شفت به آن سخن می‌گویند.
  2. گویش بیه‌پیشی (گویش جلگه نشینان خاور سفیدرود): در منطقه‌ای محدود از شمال به دریای کاسپین، از جنوب به بلندی‌های سیاهکل، از غرب به آستانه و حسن‌کیاده تا مرزهای کوچصفهان و از شرق به رامسر و تنکابن که به تدریج به زبان مازندرانی می‌آمیزد.
  3. گالشی: گونهٔ دیگری از گونه‌های گیلکی است که مردم نواحی کوهستانی گیلان به آن سخن می‌گویند.