تاریخ ایران/ماد

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
ايران باستان
ایران پیش از ورود آریایی‌ها
ایران پس از ورود آریایی‌ها
ایلامیان
ماد
هخامنشیان
سلوکیان
اشکانیان
ساسانیان
ايران بعد از اسلام
طاهریان
صفاریان
سامانیان
آل زيار
آل بویه
غزنویان
سلجوقیان
خوارزمشاهیان
ایلخانان مغول
تیموریان
صفویان
افشاریه
زندیه
قاجار
پهلوی
جمهوری اسلامی ایران

مادها از اتحاد اقوامی مثل مانناها و کاسپی‌ها بوجود آمدند. اینان جهت مقابله در برابر آشوریان دیااکو را به رهبری پذیرفتند و شاهنشاهی ماد را تأسیس کردند. پایتخت دولت ماد اکباتان واقع در شهر همدان کنونی بود.

اراضی اصلی ماد شامل : آذربایجان ، سواحل جنوبی دریای خزر ، زنجان ، قزوین ، کاشان ، ری ، اسدآباد ، ساوه ، اراک ، نهاوند ، بیجار و قروه

لباس مادها[ویرایش]

شاهک مادی

در هزاره سوم پ.م. لولوبیان نیم تنه‌ای که عبارت از پیراهنی آستین کوتاه تا زانو بود و از روی آن پوست یوزپلنگ یا پوست گوسفند می‌پوشیدند و آنرا بر شانه چپ استوار میکردند. حتی امروز نیز در برخی از دهکده‌های دوردست آذربایجان، چوپانان، پوست دباغی شده گوسفند را بر شانه هایشان می‌افکندند. این لباس رسمی قبایل ماننا و ماد بود.

آثار برجای مانده از مانناییان و مادها نشان می‌دهند که مادیها موهایشان را با نواری قرمز می‌بستند و ریش خود را میزدند یا کوتاه نگه می داشتند. اهالی عادی ماد کلاه نمدی بر سر می گذاشتند. کلاه اعیان ماد نیز به شکل تاج (تیار) بود. مادیها چکمه‌هایی با نوک باریک از پوست نرم می پوشیدند.

الفبا[ویرایش]

در بین مادها و مانناها خط میخی اورارتو و عیلامی رواج داشت. البته کشف کتیبه‌هایی به خط ارخون نیز نشان‌دهنده رواج این خط در این منطقه بود. درباره خط اصلی مادها نیز به احتمال قوی خطی شبیه اورارتویی یا عیلامی بود.

ادبیات ماد[ویرایش]

به تصریح مورخان یونانی و رومی در کاخ شاهان مادی شعرایی وجود داشتند که مضامین اشعار خود را از داستانها و روایات شفاهی و ملی بر می‌گرفتند. قوپوز و عاشیق به عنوان یک سنت ملی از دیرباز در بین این اقوام وجود داشته است.

دین[ویرایش]

تا قبل از قرن هفتم پیش از میلاد پرستش عناصر طبیعت بخصوص آیین میترائیسم در بین مادها رواج داشت که بعد از این تاریخ و احتمالا در زمان آستیاگ دین زرتشتی رواج پیدا کرد.

به گفته هرودوت شاهان ماد چهار تن بودند:

  • دیوک ----- ( دیا اُکو )
  • فرائورت -- ( فرورتیش )
  • کیاکسار-- ( هوخشتره )
  • آستیاگ -- ( ایشتوویگو )

منابع[ویرایش]