راهنمای جامع فیزیک/نورچیست؟
| تبدیلات گالیله‌ای | نورچیست؟ | اتاقک تاریک |
نور چگونه منتشر می‌شود؟
[ویرایش]بسیاری از شواهد نشان می‌دهد که نور عموماً به صورت خط مستقیم سیر می‌کند. این واقعیت که کسی نمی‌تواند از مقابل یک جسم کدر طرف دیگر آن را ببیند مثالی آشکار از این شواهد است. سایه‌ای که به وسیلهٔ خورشید در پشت جسم کدر تشکیل می‌شود، محیط مشخص و واضحی دارد که به وسیله منبع نوری بزرگ، اما بسیار دور پدید آمده است.
البته، منبع نور کوچک ولی نزدیک به جسم کدر نیز، سایه‌های مشخصی را در پشت جسم تشکیل می‌دهد این امر نشان دهنده آن است که نور به صورت خط مستقیم سیر می‌کند، زیرا اگر نور از مسیر راست منحرف می‌شد سایهٔ جسم مرز مشخصی نداشت. اگر چشمهٔ نور گسترده باشد، یعنی نقطه‌ای نباشد، در اطراف سایهٔ جسم کدر یک فضای نیمه تاریک و روشن ایجاد می کندکه به آن نیم سایه می‌گویند.
چشمهٔ نور:
[ویرایش]هر جسمی که نور تولید کند چشمه نور نامیده می‌شود یکی از منابع طبیعی نور، خورشید است که منبع اصلی نور و گرما برای زمین است. انرژی نورانی خورشید در اثر فعل وانفعالات هسته‌های اتم مواد موجود در خورشید تولید می‌شود. از چشمه‌های طبیعی دیگر نور می‌توان ستارگان را نام برد. بعضی از موجودات زنده نظیر کرم شب تاب می‌توانند از خود نور کنند.
مثال‌هایی از منابع مصنوعی نور عبارتند: از شمع، چراغ نفتی، لامپ الکتریکی و... می‌باشند. هر جسم داغ که به حالت التهاب رسیده باشد چشمه نور است.
چشمه‌های نور چند نوعند؟
[ویرایش]دو نوع: چشمه نقطه‌ای - چشمه گسترده.
چشمه نقطه‌ای نور چگونه است؟
[ویرایش]هرگاه منبع تابش نور به صورت روزنه‌ای کوچک باشد، آن را چشمه نقطه‌ای نور می‌نامند.
چشمه گسترده نور چگونه است؟
[ویرایش]هرگاه منبع تابش نور بزرگ باشد چشمه گسترده نور نامیده می‌شود. در واقع هر چشمه گسترده شامل تعداد زیادی چشمه نقطه‌ای است. مانند خورسید یا یک لامپ روشن.
برای این که جسمی دیده شود باید به آن نور بتابد، نوری که به جسم می‌تابد، از سطح آن بازتابش پیدا می‌کند. اگر نور بازتابش شده به چشم ما برسد، آن جسم را می‌بینیم.
رنگ‌های نور:
[ویرایش]نوری که از خورشید به زمین می‌رسد، از رنگ‌های گوناگونی تشکیل شده است. در آزمایشگاه نور را به کمک وسیله‌ای به نام منشور می‌توان تجزیه کرد.
حتماً دیده‌اید که پس از باران هوا آفتابی می‌شود و نور خورشید به ذره‌های ریز آب که هنوز در هوا وجود دارند می‌تابد. ذره‌های ریز آب هم مثل منشور، نور خورشید را تجزیه می‌کنند و رنگین کمان را به وجود می‌آورند. در واقع ذره‌های ریز آب باران در هوا، در روزهای آفتابی موجب تجزیه نور و ایجاد رنگین کمان می‌شود.
سایه چگونه تشکیل می‌شود و بر چند نوع است؟
[ویرایش]هرگاه جسم کدری را در مقابل چشمه نوری قرار دهیم در پشت جسم فضای تاریکی پدید می‌آید که آن را سایه می‌نامند. سایه به دو صورت توسط چشمه‌های نقطه‌ای و گسترده ایجاد می‌شود. در چشمه نقطه‌ای فقط سایه تشکیل می‌شود اما در چشمه گسترده علاوه بر سایه نیم سایه نیز ظاهر می‌شود.
منبع
[ویرایش]کتاب فیزیک از آغاز تا امروز نوشته حسین جوادی چاپ دوم شهریور ۱۳۸۷ انتشارات اندرز