ورود به دنیای گنو/لینوکس/مفهوم توزیع
|
|
و اما توزیع چیست؟
همانطور که می‌دانید، سیستم‌عامل گنو/لینوکس یک سیستم‌عامل کاملاً آزاد و رایگان است. گنو/لینوکس را هر کس می‌تواند جمع‌آوری کرده و به نام خودش به رایگان عرضه کرده و به فروش برساند. علت چیست؟ سسیستم‌عامل گنو/لینوکس از بخش‌های بسیار زیادی تشکیل‌شده که هر بخش آن توسط عده ای خاص توسعه می‌یابد که هر یک در سمتی از جهان قرار دارند. البته این نکته نقطه قوت آن به شمار می‌رود.
در صورتی که شما به عنوان یک کاربر بخواهید یک گنو/لینوکس داشته باشید، باید تمام این قطعات را جداگانه جمع آوری کرده و پس از کامپایل استفاده نمایید. درصد کمی از مردم این امکان و توانایی را دارند بنابراین افراد و شرکت هایی اقدام به جمع آوری این قطعات مجزا و قرار دادن آنها کنار هم کرده‌اند و به علاوه برای این مجموعه برنامه‌های نصب، مدیریت سیستم و مدیریت بسته‌های نرم افزاری نوشته‌اند تا کار نصب و مدیریت سیستم را برای کاربران آسان کنند. به این مجموعه‌ها که توسط افراد و شرکت‌ها گردآوری شده‌است، توزیع[۱] گفته می‌شود که با نام‌های مختلف و بسته‌بندی و پشتیبانی‌های گوناگون در قالب تجاری و غیر تجاری در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
یکی از سوالاتی که اغلب توسط کاربرانی که مایل به مهاجرت به سیستم عامل گنو/لینوکس هستند مطرح می‌شود، انتخاب توزیع است. چرا انواع مختلفی از گنو/لینوکس وجود دارد؟! کدام یک مناسب‌تر است؟
پاسخ این جا است، هر یک از توزیع‌های گنو/لینوکس دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از دیگر توزیع‌ها متمایز می‌کند. مثلاً ممکن است برنامه‌های نصب آنها با هم تفاوت داشته باشند، البته اصول نصب در همه گنو/لینوکس‌ها یکسان است اما ممکن است ابزارهای گرافیکی مدیریت و نصب در آنها متفاوت باشد.
ممکن است نسخه ی برنامه‌هایی که با یک توزیع خاص ارائه می‌شوند جدیدتر یا قدیمی تر باشند، محل فایل‌های پیکربندی آنها متفاوت باشد، پوسته و رابط کاربری آنها متفاوت باشد و یا به طور کل برای انجام امور خاصی طراحی شده باشند. به طور مثال ممکن است یک توزیع مخصوص سرویس‌دهنده یا ایستگاه کاری، کامپیوترهای قدیمی، مدیریت شبکه و دیوار آتش، نابینایان و ... باشد.
بنابراین هر فرد یا گروهی می‌تواند توزیع مخصوص خود را ارائه نماید. توزیع‌ها به دو صورت تجاری و رایگان ارائه می‌شوند یعنی در ازای دریافت یا استفاده از خدمات پشتیبانی برخی از آنها باید پول پرداخت شود و برخی از آنها رایگان هستند. البته شما می‌توانید یک توزیع گنو/لینوکس را چه رایگان و چه تجاری به تعداد نامحدود کپی و توزیع نمایید، همچنین اکثر توزیع‌های غیر تجاری و برخی از توزیع هایتجاری به‌صورت رایگان از سایت‌های مربوطه قابل دانلود هستند.
شما می‌توانید بر روی توزیع‌ها مطالعه و برسی کنید و نحوه عملکرد آنها را به خوبی درک کنید زیرا در دنیای گنو/لینوکس هیچ مسئله پنهانی وجود ندارد، هیچ چیز از دید کاربر مخفی نیست. کاربران حتی به راحتی از حفره‌های امنیتی سیستم توسط توسعه‌دهندگان با خبر می‌شوند که در این امر توزیع دبیان بی همتاست. شما هم می‌توانید تا توزیع خود را ایجاد و حتی منتشر کنید همانطور که بومی‌سازی گنو/لینوکس را در اغلب ملل و حتی کشور عزیزمان ایران نیز شاهد بوده‌ایم. بهترین راهنما برای اینکار کتاب LFSیا Linux From Scratch است. (اسامی برخی از توزیع‌های فارسی: گنو/لینوکس شریف، شبدیکس، پارسیکیس و سیستم عامل ملی)، این مفهوم آزادی در گنو/لینوکس است و این فرهنگی است به نام نرم‌افزار آزاد، که اغلب از این دنیای بزرگ در اطرافشان بی‌خبرند.
در صورتی که گنو/لینوکس را به خوبی فرا بگیرید، مهم نیست از چه توزیعی استفاده کنید چون این امر تا حدی بستگی به سلیقه فرد دارد هر چند در انتخاب توزیع باید نوع کاربرد آن را در نظر بگیرید. این نکته حائز اهمیت است که همه توزیع‌ها ذاتا شبه به یکدیگر هستند و در جزئیات با هم متفاوتند، این موضوع به این معنی است که تمام اموری که در یک توزیع انجام می‌دهید در دیگر توزیع‌ها هم قابل انجام است ولؤ با اندکی تفاوت...
شما نیز می‌توانید با استفاده و امتحان توزیع‌های مختلف توزیع مورد علاقه خود را بیا بید. در ادامه نام چند توزیع محبوب آمده‌است.
- پرطرفدارترین نسخهٔ لینوکس برای حرفه‌ای‌های Linux/Unixو System Administratorهاست که تجاری نیست و توسط کاربرهای خود اداره می‌شود. کمی جلوتر درباره برتری‌های دبیان مفصلاً بحث خواهد شد.
- هم به‌عنوان کارساز و هم به‌عنوان ایستگاه کاری با تنطیم بسته‌های نرم‌افزاری قابل استفاده‌است و همچنین یکی از توزیع‌های پرفروش و البته تجاری. (تجاری‌بودن توزیع‌ها به معنی وجود یک شرکت سازنده و سیاست‌های آن مجموعهٔ پشت توزیع است)
- با نصب و کاربری ساده برای تازه کارها مبتنی بر دبیان.
- منتخب بهترین لینوکس سال توسط مردم، مبتنی بر دبیان.
- توزیعی محبوب با کاربری ساده مبتنی بر توریع اسلکور.
توریع ساینتیفیک لینوکس[۷]
- درست شده توسط آزمایشگاه فرمی و سرن، مبتنی بر ردهت انترپرایز لینوکس ولی برخلاف آن، کاملاً رایگان.
علاوه بر این توزیع‌های بسیاری وجود دارند که هر یک طرفدار و کاربران خود را دارند. در DistroWatch.com می‌توانید فهرست توزیع‌های مختلف را ببینید و آنها را دریافت کنید.