ویکی‌کودک:منظومه خورشیدی

منظومهٔ خورشیدی محل بسیار بزرگی است که تمام سیاره‌ها در مسیری كه طبق يكى از قوانين كپلر بيضوى است به دور خورشید می‌گردند و خورشید در یکی از دو کانون آن قرار دارد. اگر تصور کنیم ماه زمين (که در شب می‌بینیمش) به دور زمين و ماه هاى ديگر سيارات به دور سياره شان و زمین (که در آن زندگی می‌کنیم) و سیاره‌ها (که دوتا از آنها (اورانوس و نپتون) اینقدر از ما دورند که حتی نمی‌توانیم آن‌ها را با چشم غيرمسلح ببینیم)، همه مثل یک چرخ و فلک به دور خورشید می‌چرخند، آن وقت تقريباً منظومهٔ خورشیدی را تصور کرده‌ایم. با اين حال منظومه خورشيدى غير از اينها شامل اجرام ديگرى نيز هست.

سیاره‌ها در سمانه خورشیدی

اگر به تصویر بالا نگاه کنید می‌توانید بزرگی خورشید را نسبت به سیاره‌های دیگر تصور کنید

وای چه قدر بزرگه راستی حرارت سطح خورشید نزدیک ۶۰۰۰ درجه سانتیگراد است پس به نظر شما چرا تمام این سیارات نمی‌سوزند؟

به علت فاصله شان! بخاطر اینکه فاصلهٔ آن‌ها نسبت به خورشید بسیار زیاد است؛ ولی با وجود این فاصلهٔ زیاد باز هم گرمای خورشید به زمین می‌تابد.
منظومهٔ شمسی دارای ٨ سیاره است، با اين حال تا پيش از ۲۴ اوت ۲۰۰۶ منظومه شمسى را داراى ٩ سياره مى دانستند و پلوتو نهمین سیارهٔ منظومهٔ خورشیدی به حساب مى آمد؛ اما اکنون بنا بر تعریف تازهٔ اتحادیهٔ بین‌المللی اخترشناسی از سیاره، پلوتو یک «سیارهٔ کوتوله» ناميده مى شود. اگر سیاره‌ها را از سمت خورشید بشماریم، سومین سیاره، سیارهٔ ما(زمین) است. فاصلهٔ زمین تا خورشید چیزی نزدیک به ۱۵۰ میلیون کیلومتر است.

سیاره‌ها در سمانه خورشیدی

خورشید

خورشید یک ستاره است که مثل یک بادکنک بزرگ است که داخل آن گاز است. گرمای سطح خورشید نزدیک ۶۰۰۰ درجه سانتیگراد است. خورشید نور و گرما تولید می‌کند که به سطح زمین می‌تابد و باعث می‌شود گیاهان رشد کنند.

خورشید خیلی بزرگ است. از زمین ما هم بزرگ‌تر است. خورشید شبیه زمین نیست چون لایه‌ای ندارد که بتوانید روی آن بایستید همه‌اش گاز است مثل یک توپ نورانی است.

زمین

سیاره زمین سومین سیاره منظومه خورشیدی است.تمامیما انسان ها رو سیاره زمین زندگی می کنیم.

ماه چگونه به وجود آمده؟

سراسرنمایی از کره ماه در طی مأموریت آپولو ۱۷(ایستگاه ۱ شرقی)

ماه جسم کوچکی است که قمر زمین است و در واقع بچهٔ زمین حساب می‌شود چرا که تمام سیارات به دور خورشید می‌گردند ولی ماه به دور زمین. دانشمندان احتمال می‌دهند که در گذشته، ماه و زمین یکی بوده‌اند ولی به علت برخورد یک سياره به اندازه اى تقريباً برابر مريخ به نام تيا حجم زيادى از مواد از زمين جدا شده و ماه را تشكيل دادند. در آن زمان گمان می‌شود که هیچ موجودی روی زمین زندگی نمی‌کرده زیرا هنوز زمین سياره ای کوچک و آتشناک بوده است.
نکته) در این که آیا واقعاً ماه به اين شكل به وجود آمده شك وجود دارد، اما اين بهترين نظريه اى است كه تشابه سنگ هاى اين دو و دور شدن تدريجى ماه از زمين را توجيه مى كند.

سيارات و خورشيد چگونه به وجود آمده اند؟

ابر آورت

خلاصه ى پذيرفته شده ترين نظريه درباره شكل گيرى منظومه خورشيدى كه به نظريه سحابى مشهور است اينچنين است:
در ابتدا إبر گازى (سحابى) از گاز و غبار در حال چرخش وجود داشت. بر اثر نيرو گرانش متمركز تر شده و سريع تر چرخيد و دماء مركز آن افزايش يافته و خورشيد متولد شد. دانه هاى گرد و غبار و يخ باقى مانده در اثر نيرو الكترومغناطيس به هم مى چسبند و خرده سياره ها را بوجود مى آورند. در اينجا جاذبه وارد عمل مى شود و خرده سياره ها به هم چسبيده و پيش سياره ها به وجود مى آيند و با ادامه اين فرآيند ٤ سياره داخلي (تير، ناهيد، زمين و مريخ) و هسته هاى چهار سياره بيرونى (مشترى، زحل، اورانوس و نپتون) به وجود مى آيند. البته در طى اين فرآيند سيارات بيشترى ساخته شدند كه بعد با هم برخورد كردند و حاصل آن اين هشت سياره شد. از آن. برخورد ها مى توان برخورد زمين با جسم مريخ مانند و تولد ماه را نام برد. هسته سيارات بيرونى به لطف دورتر بودن از خورشيد توانستند گاز هايى را به دور خود جمع كرده و به سياراته غول آسا تبديل شوند. بقاياى اين فرآيند اجسامى هستند كه پشت سر نپتون وجود دارند و كمربند كوييپر و إبر آورت را تشكيل مى دهند.

ستاره‌شناسی و پیشگویی

در روایت‌های بسیار آمده‌است که می‌توان از ستاره‌ها سرنوشت را پیدا کرد؛ و این کار در گذشته پیروان زیادی داشته‌است اما این ادعاها پایهٔ علمی ندارد.

در قصه‌ها آمده حضرت زرتشت هم پیشگویی‌های زیادی کرده که همهٔ آن‌ها درست بوده.

در قصه‌های شاهنامه هم به این کار زیاد اشاره شده.

اما از نظر علمی نمی‌توان ارتباطی بین ستاره‌ها و سرنوشت بشر پیدا کرد.

چرا پلوتو جزو منظومهٔ شمسی نيست؟

به عکس زیر دقت کنید، مدار سه تا از سيارات را با پلوتو مقايسه كرده. می‌بینید که تمام سیارات در مداری بيضوى و تقريباً هم راستا با هم به دور خورشید می‌گردند اما شكل مدار پلوتو متفاوت است و مسیر چرخش آن هم راستا با بقيه نيست ولی سیاره‌های منظومه شمسی هیچ‌کدام به این شکل نمی‌چرخند.

زرد:خورشيد،طلايى:زحل، آبى كمرنگ:اورانوس، آبى پررنگ:نپتون، صورتى:پلوتو. مدار چرخش پلوتو با سیاره‌ها فرق می‌کند

این سیاره كوتوله بسیار کوچک و سرد است و اندازهٔ آن خیلی کوچکتر از زمین است. سردی آن به دلیل دوری آن از خورشید است و نور خورشید بسیار کم به آن می‌تابد و تاریک است. اندازهٔ آن هم اینقدر کوچک است که شاید کمی از سیارک بزرگتر باشد و يك سياره كوتوله به حساب مى آيد.

پلوتو را می‌توان به عنوان مثال یک فرزند قهر کردهٔ خانواده‌ای (منظومهٔ خورشیدی) تصور کرد که از مهر مادر (خورشید) دور است و در مسیری بیضی شکل با تصمیم خود می‌چرخد. (این سیاره كوتوله شاید از ماه هم کوچکتر باشد).

جالب است بدانيد پلوتو پنج قمر شناخته شده به نام هاى كارون (شارون)، نيكس، هيدرا، سربروس و استوكس دارد كه به دورش مى چرخند و بزرگترين آنها يعنى شارون با قطر ۱،۲۰۸ کیلومتر کمی از نصف پلوتو هم بزرگ‌تر است.

منظومه خورشیدی

سیارک

شاید تا به حال فیلم‌ها یا کارتون‌هایی که به فضا می‌روند را دیده باشید که خطراتی مثل برخورد با سنگ‌های بزرگ در فضا وجود دارد. این سنگ‌ها در واقع از خورد شدن سیارات بزرگ‌تر به وجود می‌آیند. نام این سنگ‌ها سیارک است. سیارک‌ها می‌توانند چند سانتی‌متر باشند و حتی می‌توانند چند کیلومتر باشند. سیارک‌ها معمولاً از سنگ و فلز تشکیل شده‌اند و ممکن است مقداری آب هم داشته باشند. سیارک‌ها محلی برای فرود آمدن سفینه‌ها ندارند چرا که اندازهٔ آنها کم است ولی با این حال دانشمندان در حال تحقیق برای سفر به آن‌ها هستند تا بتوان از ذخایر آن‌ها برداشت کرد.

سیارک‌های زیادی بین مریخ و مشتری در حال گردش به دور خورشید هستند و دانشمندان می‌گویند که این سیارک‌ها باقیمانده‌های سیاره‌ای هستند که در گذشته بین مریخ و مشتری به دور خورشید می‌گشته و به دلیل جاذبهٔ قوی مشتری، تکه‌تکه شده است.

می‌توانید این سیارک‌ها را در عکس زیر ببینید:

سیارک‌ها