ویکی‌کتاب:خودآموز/ویکی‌کتاب چیست؟: تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بهبود
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
خط ۱: خط ۱:
{{دکمه ساز
|name=برو به ...
|جدول وسط باشد=yes
|جدول راست باشد=
|جستارهای وابسته=No
|جستارهای دیگر=No
|جستارهای مرتبط=No
|منبع=No
|منابع=No
|پانویس=No
|پیوند به بیرون=No
|جدا=.
|دکمه1=ویکی‌کتاب چیست؟
|دکمه عنوان1=ویکی‌کتاب چیست؟
|دکمه2=تاریخچه
|دکمه عنوان2=تاریخچه
|دکمه3=جامعه تعاملی
|دکمه عنوان3=جامعه تعاملی}}
==ویکی‌کتاب چیست؟==
==ویکی‌کتاب چیست؟==
ویکی‌کتاب وبگاهی است حاصل تلاش جمعی کاربران از سراسر جهان که با همدیگر کار می‌کنند تا در زمینه موضوعات گوناگون درسنامه و انواع دیگر جزوات آموزشی را بنویسند. ویکی‌‌کتاب پروژه‌ای از بنیاد ویکی‌مدیا است که توسط بنیاد ویکی‌مدیا همان گروهی از انسان‌ها که ویکی‌پدیا را به اجرا درآورده‌اند پیاده‌سازی شده است. شما می‌توانید در هر زمان این صفحه و همه صفحه‌های شبیه به این صفحه را ویرایش کنید. این اصل پایه‌ای ویکی‌کتاب است. همه کسی می‌تواند ویرایش کند.
ویکی‌کتاب وبگاهی است که در آن کاربرانی از سراسر جهان با یکدیگر همکاری می‌کنند تا درباره موضوعات گوناگون، کتاب‌های آموزشی بنویسند. ویکی‌‌کتاب پروژه‌ای از بنیاد ناسودبر ویکی‌مدیا است. شما می‌توانید در هر زمان این صفحه و تقریبا همه صفحه‌های ویکی‌کتاب را ویرایش کنید. اصل بنیادی ویکی‌کتاب می‌گوید:«همه می‌توانند ویکی‌کتاب را ویرایش کنند.»

===تاریخچه===
===تاریخچه===
پروژه ویکی‌کتاب از سال ۸۳ شروع به کار کرد و اکنون به یکی از بزرگ‌ترین وبگاه‌های ای‌بوک جهان تبدیل شده است. در صفحه [[راهنما:درباره ویکی‌کتاب|ویکی‌کتاب:خوش آمدید]] می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره ویکی‌کتاب به دست آورید. در زمان آغاز به کار پروژه، فراز و نشیب‌های زیادی وجود داشت که خدا را شکر اکنون دیگر از میان رفته‌اند. ویکی‌کتاب حجم زیادی ایبوک پیرامون موضوعات مختلف دارد و یک جامعه کاربری‌ای دارد که داوطلبانه حاضرند در آن بنویسند و از آن نگاهداری کنند.
پروژه ویکی‌کتاب از سال ۱۳۸۳ آغاز به کار کرد و اکنون یکی از بزرگ‌ترین وبگاه‌های کتاب الکترونیکی جهان است. برای یافتن اطلاعات بیشتر از صفحه [[راهنما:درباره ویکی‌کتاب|درباره ویکی‌کتاب]] دیدن کنید. در آغاز پروژه، فراز و نشیب‌های زیادی وجود داشت که اکنون نیستند. ویکی‌کتاب حجم زیادی کتاب پیرامون موضوعات گوناگون دارد.ویکی‌کتاب جامعه‌ای پر جنب و جوش از داوطلبانی دارد که می‌نویسند و نگهداری می‌کنند.

===جامعه تعاملی===
===جامعه تعاملی===
ویکی‌کتاب یک جامعه آنلاین کاملا تعاملی است. بسیاری از اعضای ویکی‌کتاب ناشناس هستند از این نظر که هیچ اطلاعاتی راجع به خودشان نداده‌اند یا اگر داده‌اند اندک است. ویکی‌کتاب دارای یک سازمان تصمیم‌گیری دولتی یا متمرکز نیست بلکه هر تصمیمی تنها از سوی کاربران و از طریق ''بحث''، ''توافق'' و ''اجماع'' گرفته می‌شود. تمام تغییرات توسط داوطلبان سخت‌کوش ما انجام می‌شود. باز تکرار می‌کنیم: هر کسی می‌تواند هر زمانی تقریبا هر صفحه‌ای را ویرایش کند، اغلب به صورت ناشناس و هیچ سازمانی نظارت نمی‌کند که کارها به خوبی به پیش برود. ممکن است شگفت‌زده شوید که اصلا چطور چنین پروژه‌ای می‌تواند عملی شود؟ چطور همه چیز خوب پیش می‌رود و پروژه به جلو می‌رود؟
ویکی‌کتاب جامعه‌ای آنلاین، تعاملی و کاملا داوطلبانه است. بسیاری از اعضای ویکی‌کتاب ناشناس هستند از این نظر که هیچ اطلاعاتی راجع به خودشان نداده‌اند یا اگر داده‌اند اندک است. ویکی‌کتاب دارای یک سازمان تصمیم‌گیری دولتی یا متمرکز نیست بلکه هر تصمیمی تنها از سوی کاربران و از راه '''گفتگو'''، '''توافق''' و '''اجماع''' گرفته می‌شود.
تمام تغییرات توسط داوطلبان سخت‌کوش ما انجام می‌شود. باز تکرار می‌کنیم: هر کسی می‌تواند هر زمانی تقریبا هر صفحه‌ای را ویرایش کند، اغلب به صورت ناشناس و هیچ سازمانی نظارت نمی‌کند که کارها به خوبی به پیش برود. ممکن است شگفت‌زده شوید که اصلا چطور چنین پروژه‌ای می‌تواند عملی شود؟ چطور همه چیز خوب پیش می‌رود و پروژه به جلو می‌رود؟


جواب در یک واژه است و آن جامعه داوطلب است، جامعه‌ای که در ادامه بیشتر از آن توضیح خواهیم داد و '''جامعه ویکی‌کتاب''' نامیده می‌شود.
جواب در یک واژه است و آن جامعه داوطلب است، جامعه‌ای که در ادامه بیشتر از آن توضیح خواهیم داد و '''جامعه ویکی‌کتاب''' نامیده می‌شود.

== بنیاد ویکی‌مدیا چیست؟ ==
بنیاد ویکی‌مدیا یک بنیاد ناسودبر است که بر عملیات‌های، ویکی‌پدیا و پروژه‌های دیگر نظارت می‌کند. برخی از این پروژه‌ها عبارتند از:
*[[w:|ویکی‌پدیا]]
*[[s:|ویکی‌نبشته]]
*[[n:|ویکی‌خبر]]
*[[q:|ویکی‌گفتاورد]]
*[[voy:|ویکی‌سفر]]
*[[c:|ویکی‌انبار]]
*[[d:|ویکی‌داده]]


==ویکی چیست؟==
==ویکی چیست؟==
ویکی یک واژه مشتق یافته از «ویکی‌ویکی» در زبان هاوایی است که معنی آن «تند» یا «سریع» است. ویکی به برنامه‌ای گفته می‌شود که کاربران به کمک آن می‌توانند به سرعت محتوا ایجاد کنند. تقریبا در همه صفحه‌های یک ویکی دکمه ویرایش وجود دارد.
واژه «ویکی» (Wiki) برگرفته از کلمه «ویکی‌ویکی» (WikiWiki) است که به معنای «تند» یا «سریع» است. یک ویکی برنامه‌ای است که به کاربران اجازه می‌دهد تا به سرعت محتوا تولید کنند. تقریبا در هر صفحه یک ویکی، یک دکمه ویرایش وجود دارد. کلیک روی دکمه ویرایش به هر کاربر در هر جایی در جهان اجازه می‌دهد تا محتوای صفحه را اصلاح کرده و محتوای جدید را اضافه کند.

==ویکی‌متن==
==ویکی‌متن==
صفحه‌ها در ویکی‌کتاب با فرمتی ویژه به نام «ویکی‌متن» نوشته شده‌اند. ویکی‌متن از بسیاری جنبه‌ها شبیه به اچ‌تی‌ام‌ال است و در برخی صفحات از ترکیبی از ویکی‌متن، اچ‌تی‌ام‌ال و سی‌اس‌اس استفاده شده است.
صفحات در ویکی‌کتاب با قالب خاصی به نام «ویکی‌متن» نوشته می‌شوند. ویکی‌متن در بسیاری از جنبه‌ها شبیه اچ‌تی‌ام‌ال است، و برخی از صفحه‌ها با استفاده ترکیبی از ویکی‌متن، اچ‌تی‌ام‌ال، و سی‌اس‌اس نوشته می‌شوند.

مزیت ویکی‌متن این است که نوشتن را خیلی ساده و سریع می‌کند چنانکه مقدار زیادی قالب‌بندی با تلاش بسیار کمی انجام می‌گیرد. همچنین، ویکی‌متن به حفظ ویژگی‌هایی از قبیل عناوین بخش صفحه و فرمت دیگر، استاندارد شده کمک می‌کند. بخش ویرایشگر ویکی‌کتاب بر روی استفاده از ویکی‌متن تمرکز خواهد کرد.


==معیار سرشناسی==
==معیار سرشناسی==
برای افزودن مطالب جدید به ویکی‌کتاب معیارهایی چند وجود دارد. بر خلاف نام ویکی‌کتاب، شما اجازه ندارید هر کتابی را به اینجا وارد کنید. در اینجا فقط میزبانی کتاب‌های غیرداستانی آموزشی صورت می‌گیرد. واژه نسک هم که در گذشته استعمال می‌شد همین منظور را می‌رساند که کتاب‌هایی باید در اینجا وارد شوند که «آموزشی، راهنما یا درسی» هستند. تعیین نهایی این که آیا یک کتاب دارای معیارهای سرشناسی هست یا نه بر عهده جامعه ویکی‌کتاب است.
ویکی‌کتاب معیارهای ویژه‌ای برای ایجاد کتاب‌های تازه دارد. برخلاف نام «ویکی‌کتاب»، در این پروژه اجازه ایجاد هر کتابی را ندارید. در ویکی‌کتاب شما می‌توانید تنها کتاب‌های غیرداستانی آموزشی را بسازید. واژه نسک هم که در گذشته استفاده می‌شد همین منظور را می‌رساند که کتاب‌هایی باید در اینجا وارد شوند که «آموزشی، راهنما یا درسی» هستند. تعیین نهایی این که آیا یک کتاب دارای معیارهای سرشناسی هست یا نه بر عهده جامعه ویکی‌کتاب است.
شایان ذکر است که ویکی‌کتاب به طور قابل توجهی با پروژه خواهر خود ویکی‌دانشگاه هم‌پوشانی دارد. مطالبی که خارج از محدوده ویکی‌کتاب هستند، می‌توانند برای ویکی‌دانشگاه مناسب باشند.


آثار تاریخی که دیگر تحت حق چاپ نیستند نباید در ویکی‌کتاب ایجاد شوند، بلکه باید به ویکی‌نبشته بروند.
برای آثار تاریخی باید به ویکی‌سورس (ویکی‌نبشته) مراجعه کنید و اینجا جایش نیست.


[[رده:ویکی‌کتاب:خودآموز]]
[[رده:ویکی‌کتاب:خودآموز]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۳۸

ویکی‌کتاب چیست؟[ویرایش]

ویکی‌کتاب وبگاهی است که در آن کاربرانی از سراسر جهان با یکدیگر همکاری می‌کنند تا درباره موضوعات گوناگون، کتاب‌های آموزشی بنویسند. ویکی‌‌کتاب پروژه‌ای از بنیاد ناسودبر ویکی‌مدیا است. شما می‌توانید در هر زمان این صفحه و تقریبا همه صفحه‌های ویکی‌کتاب را ویرایش کنید. اصل بنیادی ویکی‌کتاب می‌گوید:«همه می‌توانند ویکی‌کتاب را ویرایش کنند.»

تاریخچه[ویرایش]

پروژه ویکی‌کتاب از سال ۱۳۸۳ آغاز به کار کرد و اکنون یکی از بزرگ‌ترین وبگاه‌های کتاب الکترونیکی جهان است. برای یافتن اطلاعات بیشتر از صفحه درباره ویکی‌کتاب دیدن کنید. در آغاز پروژه، فراز و نشیب‌های زیادی وجود داشت که اکنون نیستند. ویکی‌کتاب حجم زیادی کتاب پیرامون موضوعات گوناگون دارد.ویکی‌کتاب جامعه‌ای پر جنب و جوش از داوطلبانی دارد که می‌نویسند و نگهداری می‌کنند.

جامعه تعاملی[ویرایش]

ویکی‌کتاب جامعه‌ای آنلاین، تعاملی و کاملا داوطلبانه است. بسیاری از اعضای ویکی‌کتاب ناشناس هستند از این نظر که هیچ اطلاعاتی راجع به خودشان نداده‌اند یا اگر داده‌اند اندک است. ویکی‌کتاب دارای یک سازمان تصمیم‌گیری دولتی یا متمرکز نیست بلکه هر تصمیمی تنها از سوی کاربران و از راه گفتگو، توافق و اجماع گرفته می‌شود.

تمام تغییرات توسط داوطلبان سخت‌کوش ما انجام می‌شود. باز تکرار می‌کنیم: هر کسی می‌تواند هر زمانی تقریبا هر صفحه‌ای را ویرایش کند، اغلب به صورت ناشناس و هیچ سازمانی نظارت نمی‌کند که کارها به خوبی به پیش برود. ممکن است شگفت‌زده شوید که اصلا چطور چنین پروژه‌ای می‌تواند عملی شود؟ چطور همه چیز خوب پیش می‌رود و پروژه به جلو می‌رود؟

جواب در یک واژه است و آن جامعه داوطلب است، جامعه‌ای که در ادامه بیشتر از آن توضیح خواهیم داد و جامعه ویکی‌کتاب نامیده می‌شود.

بنیاد ویکی‌مدیا چیست؟[ویرایش]

بنیاد ویکی‌مدیا یک بنیاد ناسودبر است که بر عملیات‌های، ویکی‌پدیا و پروژه‌های دیگر نظارت می‌کند. برخی از این پروژه‌ها عبارتند از:

ویکی چیست؟[ویرایش]

واژه «ویکی» (Wiki) برگرفته از کلمه «ویکی‌ویکی» (WikiWiki) است که به معنای «تند» یا «سریع» است. یک ویکی برنامه‌ای است که به کاربران اجازه می‌دهد تا به سرعت محتوا تولید کنند. تقریبا در هر صفحه یک ویکی، یک دکمه ویرایش وجود دارد. کلیک روی دکمه ویرایش به هر کاربر در هر جایی در جهان اجازه می‌دهد تا محتوای صفحه را اصلاح کرده و محتوای جدید را اضافه کند.

ویکی‌متن[ویرایش]

صفحات در ویکی‌کتاب با قالب خاصی به نام «ویکی‌متن» نوشته می‌شوند. ویکی‌متن در بسیاری از جنبه‌ها شبیه اچ‌تی‌ام‌ال است، و برخی از صفحه‌ها با استفاده ترکیبی از ویکی‌متن، اچ‌تی‌ام‌ال، و سی‌اس‌اس نوشته می‌شوند.

مزیت ویکی‌متن این است که نوشتن را خیلی ساده و سریع می‌کند چنانکه مقدار زیادی قالب‌بندی با تلاش بسیار کمی انجام می‌گیرد. همچنین، ویکی‌متن به حفظ ویژگی‌هایی از قبیل عناوین بخش صفحه و فرمت دیگر، استاندارد شده کمک می‌کند. بخش ویرایشگر ویکی‌کتاب بر روی استفاده از ویکی‌متن تمرکز خواهد کرد.

معیار سرشناسی[ویرایش]

ویکی‌کتاب معیارهای ویژه‌ای برای ایجاد کتاب‌های تازه دارد. برخلاف نام «ویکی‌کتاب»، در این پروژه اجازه ایجاد هر کتابی را ندارید. در ویکی‌کتاب شما می‌توانید تنها کتاب‌های غیرداستانی آموزشی را بسازید. واژه نسک هم که در گذشته استفاده می‌شد همین منظور را می‌رساند که کتاب‌هایی باید در اینجا وارد شوند که «آموزشی، راهنما یا درسی» هستند. تعیین نهایی این که آیا یک کتاب دارای معیارهای سرشناسی هست یا نه بر عهده جامعه ویکی‌کتاب است.

شایان ذکر است که ویکی‌کتاب به طور قابل توجهی با پروژه خواهر خود ویکی‌دانشگاه هم‌پوشانی دارد. مطالبی که خارج از محدوده ویکی‌کتاب هستند، می‌توانند برای ویکی‌دانشگاه مناسب باشند.

آثار تاریخی که دیگر تحت حق چاپ نیستند نباید در ویکی‌کتاب ایجاد شوند، بلکه باید به ویکی‌نبشته بروند.