آموزش اکلیپس

نصب اکلیپس

در ابتدای امر نسخه کلاسیک الکلیپس (به انگلیسی: Eclipse Classic) را از سایت اکلیپس دانلود نمائید.

سپس محتویات فایل فشرده را در یکی از درایوهای رایانه‌تان استخراج نمائید. برای این کار می توانید از نرم افزار winrar یا نرم افزارهای مشابه استفاده کنید.

بدون نیاز به نصب و با کلیک بر روی گزینه eclipse.exe برنامه شروع به کار خواهد کرد.

نکته:جهت اجرای برنامه حتماً به java runtime environment نیاز خواهید داشت که جهت نصب این برنامه می‌توانید از طریق سایت جاوا نسبت به دانلود اقدام نمائید.

نصب پلاگین Pydev

1. برای نصب پلاگین pydev بعد از دانلود، محتویات فایلهای فشرده(features و Plugins) را در پوشه‌های همنام در پوشه eclipse وارد کنید.

بعد از یک بار بستن و باز کردن eclipse پلاگین pydev قابل استفاده‌است.

راه‌اندازی اولیه

بعد از نصب pydev در بخش window \perefrences\pydev\interpreter-python می‌توانید مسیر برنامه پایتون که روی کامپیوتر شما نصب شده‌است را به eclipse معرفی کنید

نصب پایتون در اکلیپس

اجرای یک فایل پایتون در اکلیپس

صفحه اصلی اکلیپس

صفحه اصلی اکلیپس

بعد از نصب pydev و همچنین معرفی برنامه پایتون به اکلیپس مراحل زیر را انجام دهید.

file>New>Other..>Pydev>Pydev Project را انتخاب کنید و بعد از مشخص کردن نام پروژه مثلاً test تصویر مقابل ظاهر می‌شود که به ترتیب:

1. محل فایل‌ها پایتون که در پروژه شما وجود دارد برای راحتی کار بعد از ساخت پروژه تست محتویات pywikipedia را در این پوشه کپی کنید.
2. محل نمایش کدهای پایتون که شما می‌توانید کدها را تغییر دهید یا ینویسید.
3. پنجره نمایش فعالیت‌های جاری پایتون که دستور PRINT در این پنجره نمایش داده می‌شود.
4. دکمه قرمز برای متوقف کردن کد پلیتون می‌باشد.
5. پرسپکتیو pydev که با کلیک کردن روی آنها نحوه نمایش مجموعه پنجره‌ها را تغییر می‌دهید
6. پرسپکتیو debug که با کلیک کردن روی آنها نحوه نمایش مجموعه پنجره‌ها را تغییر می‌دهید
7. محل ایجاد breakpoint در کنار خطوط دستور که با کلیک کردن روی این نوار عمودی وقتی برنامه به آن خط رسید متوقف می‌شود.
8. دکمه run که علامت مثلث کوچک کنار آن شما را به تصویر مقابل هدایت می‌کند

تنظیم امکانات

در برنامه eclipse به بخش Window->Preferences->General->Editors->Text Editors رفته و موارد زیر را فعال کنید

1. تبدیل تب به ۴ فاصله: insert space for tabs به جای تب چهار فاصله قرار می‌دهد.
2. شماره خطوط: show line number شماره خطوط برنامه را نمایش می‌دهد.
3. نمایش تعداد فاصله:show white space characters تعداد فاصله‌ها را در محیط text editor نمایش می‌دهد.

کارکردن در محیط اکلیپس

1. برای جلو بردن چند خط همه را انتخاب کنید و Tab ⇆ را بزنید. این مورد زمانی به درد می‌خورد که بعد از کدنویسی تصمیم به اضافه کردن چند خط برنامه دارید مثلاً می‌خواهید if، for،try،whileیا ... را به ۱۰ خط برنامه نسبت دهید با انتخاب آن ۱۰ خط و زدن Tab ⇆ آنها را یک پله جلو می‌برد و شما می‌توانید در خط بالاتر شرط خود را اضافه کنید.

ایجاد توضیحات در کدپایتون

بسیاری از اوقات برای درک بهتر کد در ابتدا یا در میان کد پایتون توضیحاتی به عنوان کمک به دیگر برنامه نویسان نوشته می‌شود که این توضیحات توسط برنامه پایتون به عنوان راهنما در نظر گرفته می‌شوند.

1. فعال یا غیر فعال کردن خطوط برنامه: برای غیر فعال یا فعال کردن چند خط از کاراکتر (#) استفاده می‌شود و هر خطی در ابتدای آن (#) باشد برنامه پایتون آن را به عنوان توضیح می‌خواند.
2. فعال یا غیر فعال کردن دسته‌جمعی خطوط برنامه:بعد از انتخاب خطوط مورد نظر با زدن دکمه ? + Ctrl خطوط موزد نظر غیر فعال می‌شوند و با زدن دوباره این فرمان خطوط مورد نظر به حالت قبل باز می‌گردند.
   1. تذکر:همچنین از کلیدهای Ctrl + 3برای ایجاد توضیحات به کمک کارکتر(#) و Ctrl+5 برای حذف توضیحات نیز می‌توان استفاده کرد.
3. ایجاد توضیحات به صورت پاراگراف: برای ایجاد توضیحات به صورت پاراگراف Ctrl +4
4. توضیحات همراه با -----: برای ایجاد توضیحات جدا کننده --------------- Ctrl+⇧ Shift+4

غلط‌گیری (debug) کدها

برای debug غلط یابی در ابتدا با کلیک کردن روی نوار طوسی سمت چپ دستورات یک breakpoint درست می‌کنیم و با زدن دکمه debug (عکس سوسک!)برنامه تا آن خط اجرا می‌شود. برای حرکت کردن مرحله به مرحله با زدن F6 جلو و F7 عقب می‌رود.

perspective:

کاربردی‌ترین پنجره‌ها که هر یک امکانات خاصی را آرایه می‌دهند را می‌توان به صورت مجموعه‌ای به نام perspective در نظر گرفت که نحوه قرار گیری و نمایش آنها را می‌توان ذخیره کرد البته خود برنامه به صورت پیش فرض تعدادی پنجره را برای هر محیط آرایه می‌دهد مثلاً برای جاوا یک نوع چیدمان محیط برای pydev یک نوع چیدمان پنجره‌ها یا برای debug یک نوع محیط را نمایش می‌دهد.

ولی کاربر می‌تواند محیط خود را مشخص نماید و حتی می‌تواند این تنظیمات طول و عرض پنجره‌ها و خود پنجره‌ها را ذخیره کند تا در کامپیوترهای دیگر استفاده کند! برای اضافه کردن پنجره‌ای خاص از window\show view پنجره‌ها را اضافه یا کم کنید و در window\windows save perspective as می‌توان perspective (مجموعه چیدمان پنجره‌ها) ی خود را ذخیره کنید.

در این مجموعه ابزارهای بسیار مفیدی یافت می‌شود که در این جا چند مورد را معرفی می‌کنم خیلی از ابزارها به صورت عمومی بین تمام محیط‌های برنامه نویسی مشترک هستند و بعضی از آنها به صورت تخصصی برای یک محیط کار می‌کنند.

معمولاً بعد از زدن دکمه debug برنامه از شما می‌پرسد آیا perspective را عوض کنم؟ با قبول این مورد تعدادی پنجره اضافه می‌شود

پنجره پر کاربرد برای پایتون:

1. پنجره expressions: قابلیت تعریف و نمایش مقدار متغییرها به صورت همزمان با اجرای برنامه (در حالت دیباگ) را می‌دهد. همچنین این بخش قابلیت قبول یک خط دستور و نشان دادن مقدار آن خط را هم دارد مثلاً می‌توان به جای متغییر if a==۱: را هم در این پنجره نوشت تا در صورتی که a=۱ بود این خط برابر True می‌شود.
2. پنجره console: این بخش مانند shell پایتون عمل می‌کند و از امکانات جالب این بخش این هست که وسط اجرای برنامه شما می‌توانید متغییرها و بخش‌های برنامه را با دستوراتی مانند print چک کنید و امکان اجرای دستورات سبک در میان اجرای برنامه را دارد. مثلاً در زمانی که برنامه در حال دیباگ است وقتی که برنامه به یکی از breakpoint رسید مثلاً با نوشتن نام متغییر a و زدن دوبار اینتر مقدار آن را نمایش می‌دهد.
3. پنجره project explorer : این پنجره تمام کدها محتویات پروژه را نمایش می‌دهد و شبیه به pydev package explorer هست.
4. کنسول پایتون: با زدن دکمه Ctrl+alt+↵ Enter برنامه پس از پرسیدن نوع کنسول، کنسول پایتون را باز می‌کند و در این کنسول مانند محیط خود پایتون بدون ذخیره فایل می‌توان دستورات را تایپ کرد. این کنسول برای آزمون و خطا بعضی دستورات بسیار کاربرد دارد.

breakpoint

بعد از کلیک کردن روی نوار طوسی سمت چپ در پنجره‌ای که متن کدهای پایتون قرار دارد علامت سبز رنگی در کنار آن خط نمایش داده می‌شود که به این علامت breakpoint می‌گویند به کمک breakpoint می‌توان به برنامه گفت که هر زمان که به آن خط از برنامه رسید اجرای کدها را متوقف کند تا برنامه نویس بتواند مقدار متغییرها را چک کند و موارد اشتباه را رفع نماید.

1. تعریف شرط برای breakpoint:برای breakpoint می‌توان شرط تعیین کرد مثلاً می‌توان گفت اگر i>۱۰۰ بود آنگاه برنامه در این breakpoint متوقف گردد با این روش نیازی نیست ۱۰۰ بار برنامه ار اجرا کرد تا وقتی که برنامه به متغییر ۱۰۰ رسید وضعیت دیگر متغییرها را چک کنیم. برای تنظیم این خاصیت بعد از تعیین breakpoint کلیک سمت راست روی علامت سبز breakpoint کنید و دکمه breakpoint property را بزنید و با زدن enable condition شرط خود را بنویسید. مثلاً if i>100:

آرگومان‌ها یا دستورات رباتهای ویکی‌پدیا

محل وارد کردن آرگومان‌ها

آرگونها متغییرهایی هستند که به کمک آنها می‌توان کدهای پایتون را کنترل کرد به عنوان مثال در رباتهای ویکی‌پدیا (کدهای پای‌ویکی‌پدیا) از عبارتهایی مانند -start -end -file ,... استفاده می‌شود که برای تعریف آنها مانند تصویر مقابل عمل می‌کنیم.

منوی کمکی

با زدن کلیدهای Ctrl+2 در سمت راست پنجره نمایش منویی باز می‌شود که امکانات مفیدی از جمله:

• جستجو (find) در متن کد
• kill (قطع کردن محاسبه و عملیات برنامه به صورت ناگهانی)
• خالی کردن cash کامپیوتر
• مجبور کردن برنامه برای چک کردن کدها و... دارد (لطفا توضیحات این بخش را کامل کنید)

کلیدهای میانبر اکلیپس

این بخش دارای دستورات بسیاری می‌باشد که با خواند help بسیاری از آنها معرفی شده‌اند.

1. تبدیل space و tab به tab با Ctrl+⇧ Shift+Tab ⇆
2. تبدیل tab و space به space با Ctrl+Tab ⇆
3. با F3 انتخابگر به definition می‌رود
4. Ctrl+⇧ Shift+F نحوه نوشتار را بر اساس pep (استاندارد نوشتار کدها در پایتون) تصحیح می‌کند.
5. Ctrl+L رفتن به خط دستور (بر اساس شماره خط)
6. auto completion :برای فعال سازی آن Ctrl+Space موردهای پیشنهادی را وارد می‌کند. این دستور قابلیت خطوط دستوری پیش فرض را نیز دارد و همچنین برای اضافه کردن خطوط دستور مورد نیاز در بخش window\perefrences\pydev می‌توانید دستورات مطلوب خود را اضافه کنید که بصورت پیش فرض در لیست قرارگیرند.
7. با Ctrl+9 همه پاراگرافها بسته می‌شوند و با Ctrl+0 همه پاراگرافها باز می‌شوند.
8. تغییر اسم متغییر Alt+⇧ Shift+ R
9. F12 فعال کردن صفحه editor
10. Ctrl+Mماکزیموم یا مینیموم صفحه ادیتور
11. پیشنهاد راه حل برای ارورهای برنامه با Ctrl+1

منابع

• راهنمای پای دو
• راهنمای اکلیپس