راهنمای جامع فیزیک/دستگاه بین المللی یکا
| ثابت‌های بنیادی فیزیک | دستگاه بین المللی یکا | فیزیک نوین |
دید کلی
[ویرایش]معمولا مرسوم است که مردم برای شمارش هر چیز از واحد خاصی استفاده می‌کنند. بعنوان مثال برای شمارش شتر از واحد نفر و برای شمارش فرش یا پتو از واحد تخته استفاه می‌کنند. بنابراین همانگونه که برای شمارش به یک واحدهایی نیاز داریم که همه مردم با این واحدها آشنا باشند، در مبحث اندازه گیری نیز نیاز به یک سری واحد خاص احساس می‌شود.
پیدایش
[ویرایش]برای اینکه کنترلی بر روی این واحد ها وجود داشته باشد، اداره‌ای تحت عنوان اداره مرکزی استانداردها بوجود آمد. چون اداره مرکزی دفتر بین المللی استانداردها در پاریس ، محل ابداع سیستم متریک ، واقع است نام این سیستم فرانسوی است. سیستم‌های سنتی اندازه گیری در طول قرنها تکامل یافته‌اند و در کشورهای مختلف متفاوت هستند. تنها وجه اشتراک آنها این است که هیچ گونه مفهومی ندارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که این سیستم‌های سنتی با تفکر کافی ابداع نشده است. سیستم SI ، سیستمی است که آگاهانه ابداع شده است و روابط خیلی ساده تر است.
انواع دستگاههای متریک استاندارد
[ویرایش]دستگاه گاوسی
[ویرایش]این دستگاه در بسیاری از متون فیزیکی مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه ترکیبی از دو دستگاه قدیمیتر الکترواستاتیکی (esu) و دستگاه الکترومغناطیسی(emu) است. در دستگاه الکترواستاتیکی واحد الکترواستاتیکی بار esu می‌باشد و به عنوان باری تعریف می‌شود که هنگام قرار گرفتن در فاصله یک سانتیمتری از یک بار کاملا مشابه نیرویی برابر با یک دین به آن وارد می‌شود. بنابر این می‌توان گفت که این دستگاه ، یک دستگاه دورگه است. نقطه اصلی ارتباط این دو در چگالی جریان است. یعنی Jemu=Jesu/C
دستگاه انگلیسی
[ویرایش]این دستگاه هنوز هم در آمریکا ، انگلیس و برخی کشورهای دیگر به کار می‌رود. کمیت‌های اصلی این دستگاه در مکانیک عبارتند از : طول فوت) ، نیرو (پوند) ، جرم (گرم) ، زمان (ثانیه) است. در انگلیس به تدریج دستگاه انگلیسی به نفع دستگاه بین‌المللی که پذیرش رسمی پیدا کرده است، کنار گذاشته می‌شود.
دستگاه بین المللی SI
[ویرایش]در این دستگاه هیچگونه ضریبی به کار نمی‌رود، لذا خیلی ساده‌تر است. در این سیستم هفت یکای اصلی وجود دارد. با ضرب و تقسیم این هفت یکا ، یکاهای دیگری بدست می‌آیند که یکاهای فرعی نام دارند. یکاهای اصلی عبارتند از : طول (متر) ، جرم (کیلوگرم) ، زمان (ثانیه) ، دما (کلوین) ، جریان الکتریکی (آمپر) ، شدت درخشانی (شمع) ، تعداد ذرات «مول).