پرش به محتوا

سم‌شناسی بالینی برای محصولات تجاری/رابطه سم‌شناسی با سایر علوم

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
تاریخچه رابطه سمشناسی با سایر علوم مواد سمی و آلاینده‌ها
سمشناسی بالینی برای محصولات تجاری


سمشناسی علمی است که بسیار از علوم دیگر گلچین کرده است و فعالیت‎های انسانی که از آن برخاسته است یا در آن بکار بسته شده است، طیف وسیعی از علوم و فعالیت‎های بشری را در بر می‎گیرد. در یک سوی این طیف علومی قرار می‎گیرند که با مفهوم‎های فلسفی و متدهای خود نیازهای متخصصان سمشناسی را برآورده می‎کنند، چه از نظر پژوهشی چه از نظر کاربرد سمشناسی در امور انسانی. در سوی دیگر طیف علومی قرار می‎گیرند که سمشناسی به آن‎ها کمک می‎رساند.

از گروه اول، شیمی، بیوشیمی، پاتولوژی، فیزیولوژی، اپیدمیولوژی، ایمونولوژی، اکولوژی و ریاضیات از مدت‎ها پیش مهم محسوب می‎شده‎اند و زیست‎شناسی نیز در دو یا سه دهه اخیر، به پیشرفت‎های چشمگیر سمشناسی کمک کرده‎اند.

در گروه علومی که سمشناسی به آن‎ها کمک شایانی کرده است می‎توان از جنبه‎هایی همچون پزشکی مثل پزشکی جنایی، سمشناسی بالینی، داروسازی و فارماکولوژی، بهداشت عمومی و بهداشت صنعتی یاد کرد. سمشناسی همچنین از به صورت شایانی به دامپزشکی و جنبه‎هایی از کشاورزی مثل توسعه و استفاده ایمن از مواد شیمیایی کشاورزی کمک می‎کند. در سال‎های اخیر نقش سمشناسی در مطالعات محیطی به حد چشمگیری مهم گردیده است.

پرواضح است که سمشناسی اول از همه یک علم کاربردی است، که برای پیشرفت کیفیت زندگی و حفاظت از محیط تلاش می‎کند. صد البته فواید دیگری نیز دارد. اغلب اوقات اختلال در فرآیندهای طبیعی زندگی ناشی از مواد شیمیایی سمی ما را قادر می‎سازد درباره فرآیندهای زیستی چیزهای بیشتری یاد بگیریم. مورد استفاده قرار گرفتن دی نیتروفنول و سایر عوامل جداساز برای مطالعه فسفریلاسیون و استفاده از آلفا آمینیتین برای مطالعه آر.ان.ای پلی‎مراز تنها دو نمونه از نمونه‎های بسیار است. در دهه‎های اخیر عرصه وسیعی به روی سمشناسی گشوده شده است، هم از نظر تعداد متخصصان سمشناس و هم از نظر انباشتگی دانش. این گسترش یافتن باعث تغییر سمشناسی از یک علم عمدتاً توصیفی به علمی شده است که از متدولوژی‎های وسیعی‎ای برای مطالعه مکانیزم‎های درگیر در رخدادهای سمی استفاده می‎کند.