ورود به دنیای گنو/لینوکس/مدیریت سیستم

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد


بهترین روش برای به-روز-رسانی سیستم‌های گنو/لینوکس[ویرایش]

ایمن‌ترین و بهترین روش از هر لحاظ برای به-روز-رسانی و آپگرید یک سیستم شبه-یونیکس، چه گنو/لینوکس و سایرین، استفاده از کنسول سیستم (System console) است، در این مقاله یک ترفند مفید بیان می‌شود، ولی هدف این مقاله بیشتر آشنا کردن خوانندگان با ویکی کتاب است، ویکی کتاب پروژه خواهر ویکی پدیا است و شما می‌توانید مطالب مفید مانند آموزش‌ها در زمینه‌های گوناگون را در آن بنویسید و لینک آن را در جایی به اشتراک بگذارید.

استفاده از Linux console در حالت متنی[ویرایش]

با غیر فعال کردن Kernel Mode Setting که مربوط به گرافیک است، می‌توانید به لینوکس کنسول از طریق ترمینال‌های مجازی در حالت متنی دسترسی داشته باشید. مزایای حالت متنی نسبت به حالت گرافیکی نمایش کاراکترها در اندازه استاندارد (معمولا 80 ستون در 25 سطر) است که باعث می‌شود در کنار مزایای دیگر، متن به راحتی قابل خواندن باشند.

برای رفتن به حالت متنی در سیستم‌های گنو/لینوکس، در منوی GRUB با کلیدهای بالا و پایین بر روی نام توزیع مورد نظر رفته و کلید E را فشار دهید، در صفحه‌ای که نمایان می‌شود، شما می‌توانید پارامترهای راه‌اندازی هسته (kernel boot parameter) را تعیین کنید، برای این کار مکان‌نما (cursor) را به انتهای خطی ببرید که با واژه "لینوکس" آغاز می‌شود، این خط معمولا یکی مانده به آخر قرار دارد، برای دسترسی سریع‌تر، مکان‌نما را به ابتدای خط آخر برده و با استفاده از کلید چپ، مکان‌نما را به آخر خط مذکور ببرید، یک‌بار کلید Space را بفشارید تا با آخرین کاراکتر فاصله ایجاد شود و سپس پارامتر روبرو را تایپ نمایید و سپس کلید F10 را بفشارید: nomodeset

پارامتر مذکور، Kernel Mode Setting که مربوط به گرافیک است را غیرفعال می‌نماید، در نتیجه سیستم با بالاترین VESA BIOS Extension موجود راه‌اندازی می‌شود و ترمینال‌های مجازی در حالت متنی قرار می‌گیرند.

اگر چنانچه سرور نمایش xorg و یا wayland نصب و فعال نباشد، مستقیما بعد از بوت سیستم، ترمینال مجازی نمایش داده می‌شود، در غیر اینصورت با استفاده از کلیدهای Ctrl-Alt-F1 تا F7 می‌توانید به یک ترمینال مجازی وارد شود، بعد از ورود به ترمینال مجازی لازم است لاگین نمایید، می‌توانید با هر کاربری لاگین نمایید، ولی برای آپدیت/آپگرید سیستم، به دسترسی روت نیاز است، پس با کاربر root لاگین نمایید، سپس برحسب اینکه از چه توزیع استفاده می‌نمایید می‌توانید با ابزارهای ارائه شده به نصب و حذف بسته‌های نرم‌افزار و به-روز-رسانی و آپگرید سیستم بپردازید:

  • در دبیان ابزار aptitude شما را از به‌کارگیری خط فرمان بی‌نیاز می‌کند، این یک ابزار با واسط کاربر متنی (TUI) است.
  • در CentOS فرمان‌های yum check-update و yum update برای اطلاع، و به-روز-رسانی سیستم استفاده می‌شود.
  • در openSUSE از مرکز کنترل yast استفاده نمایید که آن هم دارای واسط کاربر متنی (TUI) است.

نرم‌افزاهای دارای واسط متنی[ویرایش]

نرم‌افزارهای زیادی با واسط متنی موجود است که برای انجام بعضی کارها، شما را از محیط گرافیکی بی‌نیاز می‌کنند، مانند:

در لینک‌های زیر مشهورترین آن‌ها را ببینید: