ویکی‌کتاب:ویکی‌کتاب برای کاربران سایر پروژه‌های ویکی‌مدیا
 | این صفحه حاوی اطلاعات مفیدی درباره پروژه ویکی‌کتاب است. اگرچه این فهرستی از قوانین یا سیاست‌ها نیست، اما حاوی اطلاعاتی درباره فرایند مهم ویکی‌کتاب، سفارشی و غیره است. این صفحه باید برای کاربران ما مفید باشد. لطفاً اگر اینطور نیست به ما اطلاع دهید. |
ویکی‌کتاب یکی از پروژه‌های بسیار بنیاد ویکی‌مدیا است. تفاوت ویکی‌کتاب با سایر پروژه‌ها این است که در ویکی‌کتاب هدف نوشتن کتاب است نه یک صفحه تنها. هر کدام از ویکی‌پدیا، ویکی‌واژه، ویکی‌گفتاورد را می‌توان در کل به صورت یک کتاب در نظر گرفت. با در نظر گرفتن این موضوع، می‌توانید متوجه تفاوت‌های بسیار ویکی‌کتاب شوید. در این صفحه سعی کرده‌ایم به سوالات افرادی پاسخ دهیم که اگرچه با سایر پروژه‌های ویکی‌مدیا آشنایی دارند اما در مورد ویکی‌کتاب چیز زیادی نمی‌دانند. در اینجا کمک‌‌تان می‌کنیم با سیاست‌ها، رهنمودها و فرهنگ آشنایی پیدا کنید به این امید که نسک‌نویس شوید.
ویکی‌کتاب رابطه نزدیکی با ویکی‌پدیا دارد اما بخشی از ویکی‌پدیا نیست
[ویرایش]کتابچههای آموزشی به جای مقاله‌ها
[ویرایش]مهمترین تفاوت ویکی‌پدیا با ویکی‌کتاب به ماهیت این دو پروژه برمی‌گردد. مسلما مقاله‌های دانشنامه‌ای با کتابچههای آموزشی فرق می‌کنند.
کتابچه به جای مقاله
[ویرایش]- انتظار این است که ویکی‌کتاب‌ها، کتابچه باشند به این معنا که به عنوان متون آموزشی در یک زمینه علمی قابل استفاده باشند.
- کتابچه‌ها برای خود مجزا هستند به این معنا که فصل های مختلف درون هر کتاب به همدیگر پیوند می‌دهند نه به کتاب‌های دیگر.
- هر کتابچه شامل فصل‌ها، زیرفصل‌ها و صفحه‌ها (نوشتار) است. برای هر کتابچه‌ای باید برای صفحات، انتقال (صفحه قبل و صفحه بعد)، فهرست و منابع کتاب مانند (واژه‌نامه، نمایه، الخ) تعبیه شود.
- قرار نیست کتابچه، محتوایش مقاله های منفرد باشد، بلکه باید مضمون و روایت کلی واحدی داشته باشد.
- قرار نیست هر کتابچه فقط شامل واقعیت‌ها باشد بلکه باید مطالبش برای مخاطبان هدف قابل فهم باشد.
در ویکی‌کتاب پیوندها به صورت محافظه‌کارانه داده می‌شوند
[ویرایش]- به عنوان قاعده‌ای کلی، در صفحات ویکی‌کتاب به اندازهٔ مقالات ویکی‌پدیا از ویکی‌پیوند استفاده نمی‌شود. چون قرار است که کتاب‌ها منابعی خودبسنده باشند که حق مطلب را ادا کرده‌اند. پیوند به سایر صفحات، چه داخل ویکی‌کتاب چه خارج از آن، حواس خواننده را پرت می‌کند. پیوندها به سایر منابع باید در قسمت کتاب‌نامه در انتهای کتاب یا صفحه قرار داده شوند.
- از ایجاد پیوند قرمز در ویکی‌کتاب بپرهیزید. ایجاد پیوندهای قرمز به مقالات ناموجود در ویکی‌پدیا شاید مفید باشد، ولی در ویکی‌کتاب فقط به صفحات ناموجودی پیوند داده می‌شود که آن صفحات خود جزئی از ساختار ازپیش‌معلوم یک کتاب باشند (مثلاً یک فصل از آن).
- پیوند به صفحات بیرونی (خارج از ویکی‌کتاب) نیز به‌ندرت انجام می‌گیرد. هرگاه از اصطلاحی تخصصی استفاده شود که برای مخاطبان کتاب ناآشنا باشد، می‌توان به صفحه‌ای بیرونی پیوند داد. با این وجود، همواره باید به خاطر داشت که ویکی‌کتاب صرفاً به صورت آنلاین مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، بلکه ممکن است به شکل‌های دیگری (مثلاً پرینت یا آفلاین یا با نرم‌افزار کیویکس یا . . .) از آن استفاده شود که این پیوندها دیگر در آن صورت کار نخواهند کرد. همچنین به یاد داشته باشید که در ویکی‌کتاب، پیوند به مقالات ناموجود ویکی‌پدیا به رنگ قرمز دیده نمی‌شود، بنابراین هنگام پیونددهی دقتی مضاعف مبذول بدارید تا غلط املایی رخ ندهد. سعی کنید پیوند را خودتان باز کنید و امتحان کنید که واقعاً کار می‌کند، صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست، و . . .
- برای پیوند دادن به مقاله‌ای در ویکی‌پدیا از فرمول زیر استفاده کنید:
[[w:عنوان مقاله|متن دلخواه]]. به یاد داشته باشید کهwحرف اول Wikipedia است (برای پیوند دادن به سایر پروژه‌ها از حروف دیگری استفاده می‌شود). برای پروژه‌های خواهر، از فرمول پیوند خارجی ([https://fa.wikipedia.org/w...) استفاده نکنید. هر متنی بعد از نویسهٔ عمودی|به‌صورت پیوندشده (با رنگ آبی) نمایش داده خواهد شد. مثال قبلی به این شکل نمایش داده می‌شود: متن دلخواه.
ویکی‌کتاب نویسان از روش‌های متفاوتی بهره می‌گیرند
[ویرایش]قهوه‌خانه‌اش کجاست؟
به ویکی‌کتاب:میز تحریر بروید.
ویکی‌پروژه‌ها کجا هستند؟
در ویکی‌کتاب فارسی، ویکی‌پروژه وجود ندارد.
قوانین نامگذاری چیست؟
صفحه اصلی را معمولا به «نام کتاب» می‌گذارند، و زیرصفحه را به صورت «نام کتاب/زیرصفحه» یا «نام کتاب/فصل/زیرصفحه» نامگذاری می‌کنند. ویکی‌کتاب از قوانین ابهام‌زدایی ویکی‌پدیا مثل «نام کتاب (زیرصفحه)» استفاده نمی‌کند.
صفحات ابهام‌زدایی کجا هستند؟
صفحه‌های ابهام زدایی به صورت محدود آن هم فقط در کتاب آشپزی استفاده می‌شود. صفحه‌های سازماندهی مثل موضوعی برای فهرست کردن کتاب‌های مشابه استفاده می‌شود.
سیاست‌های ویکی‌کتاب کدام‌ها هستند و چه فرقی با سیاست‌های ویکی‌پدیا دارند؟
در بعضی موارد سیاست‌ها خیلی با ویکی‌پدیا فرق می‌کند در بعضی موارد هم اختلاف‌های ناچیزی وجود دارد. همه سیاست‌ها و رهنمودها را ببینید. ویکی‌کتاب باید در مقایسه با ویکی‌پدیا مینی‌مالیست‌تر باشد بنابراین سیاست‌ها و رهنمودهای کمتری دارد.
چه سیاستی برای انتقال یک مقاله از ویکی‌پدیا به ویکی‌کتاب استفاده می‌شود؟
چطور می‌توانم کمک کنم؟
[ویرایش]راه‌های مختلفی برای مشارکت در ویکی‌کتاب وجود دارد. بیشتر بحث‌ها درباره سیاست و ساختار را می‌توانید در ویکی‌کتاب:سالن مطالعه پی بگیرید.
چه کارهای تمیزکاری‌ای می‌توان در ویکی‌کتاب انجام داد؟
[ویرایش]بسیاری از کارهایی را که کاربر در ویکی‌پدیا انجام می‌دهد را می‌تواند در ویکی‌کتاب هم انجام دهد. می‌توان صفحه‌ها را رده‌بندی کرد، صفحه‌ها را بهبود بخشید (با ویرایش، تصحیح، گسترش)، می‌توان اقدام به واگردانی خرابکاری‌ها نمود، می‌توان تغییر مسیرهای دوتایی را حذف کرد، الخ. برای دیدن فهرستی از چنین کارهایی ویکی‌کتاب:نگهداری ویکی‌کتاب را ببینید.
چطور می‌توانم در اینجا فعالیت کنم؟
[ویرایش]راه‌های بسیاری برای فعال بودن در ویکی‌کتاب وجود دارد. بیشتر بحث‌ها در میز تحریر انجام می‌شود و هر کس سوالی دارد می‌تواند در آنجا مطرح کند. همیشه یک سری کتاب‌های برگزیده نیز انتخاب می‌شوند. روند انتخاب بدین صورت است که اعضای جامعه دور هم جمع می‌شوند و انتخاب می‌کنند کدام کتاب‌ها صلاحیت این را دارند که به عنوان الگویی برای سایر کتاب‌ها باشند. بیشتر بحث‌هایی که در مورد قابل پذیرش بودن یک محتوا برای ویکی‌کتاب صورت می‌گیرد به صفحه ویکی‌کتاب:درخواست‌ها برای حذف مربوط می‌شود.