آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/پیامدهای استفاده از اینترنت بر روابط انسانی

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
فناوری اطلاعات-تاثیر آن بر مدیریت جهانی پیامدهای استفاده از اینترنت بر روابط انسانی تاثیرکامپیوتر بر رفتار انسان-شکاف فرهنگی و اینترنت
آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان


مقدمه[ویرایش]

هدف از این مقاله مطالعه رابطه بین فرهنگ و استفاده از اینترنت است. در پرتو این مطالعات وجود خرده فرهنگ ها در درون یک کشور، برای تعیین تفاوت های اجتماعی چگونگی استفاده از اینترنت توسط دانشجویان سال اول دانشگاه نشان داده شده است.

جهت یافتن روابط بین فرهنگ و استفاده از اینترنت از تکنیک های دیتاماینینگ (داده‌کاوی) استفاده شده است. نتیجه این پژوهش آن است که توانایی و کارآیی استفاده از اینترنت در میان خرده فرهنگ نه تنها به دلیل وجود شکاف دیجیتالی، بلکه به دلیل تفاوت‌های فرهنگی متفاوت است.

همچنین نشان داده شده است که خرده‌فرهنگ‌ها تمایل به همگرایی زمانی دارند زمانیکه در چارچوب و بستر یکسانی قرار داشته باشند.

معرفی[ویرایش]

این مقاله به تجزیه و تحلیل پیامدهای مثبت و منفی‌ای که اینترنت برای ارتباطات انسانی دارد، می‌پردازد و آن را با یک توصیف از اثرات آن بر مقدار و کیفیت تعامل انسان‌ها آغاز می نماید.

ایده اصلی این است که اینترنت می تواند کیفیت تعامل در محیط های فیزیکی را تضعیف نماید، زیرا افرادی که به طور عمده بر روی اینترنت با دیگران ارتباط برقرار می نمایند تمایل کمتری به انجام مکالمات عادی چهره به چهره داشته و یا اینکه در انجام این کار تبحر کمتری دارند. مقدار تعامل انسانی ناشی از اینترنت به افراد آنلاین بستگی دارد، (ممکن است در آنلاین بالاتر از آفلاین، و یا بالعکس باشد).

یکی دیگر از بخش‌های مهم در این مقاله توجه به مفهومی بنام "جامعه" در اینترنت می باشد. به طور خلاصه، جامعه مجازی، درست مثل یک جامعه در یک محیط فیزیکی، متشکل از یک گردهمایی از مردم است که در آن تعامل اجتماعی قابل توجه، و همچنین ارتباطات متقابل و غیرمتقابل وجود دارد.

البته هنوز یکپارچه‌سازی زندگی و جوامع مجازی مشکل است، زیرا کاربران آنلاین هرگز مسئولیت‌پذیری و تعهد متقابل موجود در دنیای واقعی را ندارند. حال می خواهیم ببینیم ارتباطات در اینترنت تا چه حد واقعی است؟ در برخی موارد، این ارتباطات واقعی‌تر از ارتباطات در زندگی واقعی هستند زیرا کاربران، با علم به اینکه آنها می توانند ناشناس باقی بمانند، روابط قوی‌تر و واقعی‌تری خواهند داشت. گاهی نیز، فضای مجازی فرصتی برای تمرین هنر فریب دیگران توسط هویت جعلی و تغییر چهره واقعی و غیره می باشد.

در نهایت، این مقاله با مفاهیم اینترنت برای شبکه‌های اجتماعی به پایان می رسد.

مقدار و کیفیت تعامل بشر[ویرایش]

اینترنت که جهان مجازی یا فضای مجازی (فضای سایبر) نیز نامیده می‌شود ترکیبی از تعاملات متنی و دنیای مجازی می باشد که قادر است ارتباطات جهانی میان انسان‌ها ایجاد نماید. در این فضای مجازی راه‌های بسیاری برای برقراری ارتباط میان انسان‌ها وجود دارد که دامین‌های چند کاربره، پست الکترونیک (ایمیل)، چت و شبیه‌سازی واقعیت مجازی نمونه‌هایی از آنها هستند.

تحقیقات نشان داده است که رفتار جمعی ما در نتیجه استفاده از اینترنت و فضای مجازی به سوی تعاملات فوری و ناشناسانه پیش می رود. افراد خجالتی می‌توانند به بهترین وجه از اینترنت جهت برقراری ارتباط و تعاملات با دیگران استفاده نمایند و بر موانع جغرافیایی و روانی ارتباط با دیگران غلبه کند و با توجه به اینکه در اینجا دیگر تعاملات چهره به چهره نداریم اینترنت تاثیر منفی بر روی کیفیت تعامل انسانها با یکدیگر خواهد داشت.

در جهان فیزیکی فضاهای عمومی دارای خط و مرزهای مشخصی بوده و یک سطح معینی از حریم خصوصی وجود دارد ، در صورتیکه تمامی کپسانی که به اینترنت دسترسی دارندفرصت دارند بدون مراقبت بیش از حد برای قوانین "آداب اجتماعی" در موقعیتهای واقعی زندگی با دیگران تعامل نمایند.

از آنجا که بعضی از افراد علاقه ندارند خیلی "قوانین زندگی اجتماعی" مثل مودب بودن، بی ادب نبودن، گفتن متشکرم و غیره، را رعایت نمایند به دنبال چت‌روم‌های آنلاین می‌گردند و می‌دانند که قواینن و مقررات بین فردی در اینترنت صدق نمی‌نماید.

با توجه به میزان تعاملات انسانی ناشی از اینترنت، دو مسئله وجود دارد. از یک سو برخی بر این باورند که اینترنت باعث کاهش میزان تعاملات انسان می شود و برخی دیگر بر این باورند که چنین تاثیری ندارد. البته واقعیت آن است که همه این‌ها به خود کاربر وابسته می باشد. برخی از کاربران تمام روز را مقابل صفحه نمایش صرف کرده و صدها و هزاران دوست در حوزه "دیجیتال" خواهند یافت در حالی که در حوزه "فیزیکی" دوستان چندانی ندارند در حالی که دیگر کاربران تنها ده دقیقه از وقت خود را صرف چت کرده و بقیه زمان خود را صرف معاشرت با دیگران، رفتن به سالن‌های ورزشی و غیره می‌کنند. مطالعات نشان داده است که کاربرانی که با ایمیل کار می کنند تعاملات‌شان بیشتر از کسانی است که از طریق تلفن یا موبایل ارتباط برقرار می نمایند. به عبارت دیگر تعداد فعل و انفعالاتی که کاربران ایمیلی دارند نسبت به موقعیت‌های زندگی واقعی بیشتر می باشد.

پیامدهای مثبت استفاده از اینترنت بر روابط انسانی[ویرایش]

در یک جامعه مجازی فرصتی عالی جهت تعامل اجتماعی و ارتباطات متقابل و غیرمتقابل ایجاد می شود و باعث تقویت روابط خواهد شد. جامعه مجازی حتی اجازه خواهد داد کاربران بدون مشارکت و در خفا بمانند.

جامعه مجازی از اینترنت پدیدار می شود زمانیکه تعداد کافی از افراد در بحث های عمومی وارد شوند. بنابراین یک جامعه مجازی یک پدیده جامعه شناختی و بیش از یک آرایه ای از پیام‌های ارتباطاتی کامپیوتری می باشد.

از دیگر مزایای ضمنی مثبت استفاده از اینترنت آن است که اعضای جوامع مجازی واقعا می توانند به یک رفاه روانی برسند و حتی جامعه بزرگتر را بهبود ببخشند. بوسیله به اشتراک گذاری یکسری از علاقه مندیها اعضای جوامع مجاز فرصت دارند ارتباطات خود را افزایش داده و به تعاملاتی بپردازند که در یک جامعه و محیط فیزیکی هیچگاه به این سرعت ممکن نخواهد بود.

جوامع مجازی می توانند به لذت بخشی جوامع واقعی باشند و هر دو می توانند ویژگی‌های مشابهی همچون تعاملات اجتماعی، اهداف مشترک، حس هویت و تعلق ، هنجارها و قوانین (اعم از نوشته شده یا نانوشته) با امکان حذف و یا رد اعضای جامعه داشته باشند. علاوه بر این در فضای سایبر مراسم های مختلف ، شیوه ها و اشکال مختلف آزادی بیان وجود دارد.

سومین دلیل مثبت بودن جامعه مجازی خصوصیت مقدور و باز بودن open and possible آن می باشد. در حالی که در جوامع واقعی اغلب ورود به هر عرصه‌ای سخت می باشد. مهمترین دلیل آن هم این است که جهت عضویت در جامعه مجازی می توان به صورت ناشناس باقی ماند و مشارکت و تعاملات در بحث‌های آنلاین اجباری نبوده و حتی می توان به صورت ناشناس در آنها شرکت نمود و اینها بخشی از جذابیت‌های جامعه مجازی می باشد.

پیامدهای منفی استفاده از اینترنت بر روابط انسانی[ویرایش]

پیامدهایی که اینترنت با مفهوم «جامعه» دارد، می‌تواند منفی نیز باشد. به این ترتیب که اتخاذ یک جامعه مجازی مضر می‌باشد زیرا فاقد عناصر مهمی مثل پاسخگویی یا تعهد موجود در جامعه واقعی می‌باشد؛ و می‌توان گفت یک جامعه مجازی هرگز شبیه یک جامعه واقع نیست چون یک جامعه فیزیکی جمعی از شبکه‌های خویشاوندی با قلمرو جغرافیایی مشترک، تاریخ مشترک، و یک سیستم به اشتراک گذاشته شده از ارزش‌ها است، که معمولاً در یک مذهب مشترک تعبیه شده.

یکی دیگر از معانی ضمنی منفی این است که برخی از ویژگی‌های تعامل آنلاین، هرگز در جهان واقعی وجود نداشته است. مثلاً در اینترنت هر کاربر می‌تواند دیگری را بدون اینکه شناسایی شود، فریب دهد و به راحتی می‌تواند سن، نژاد، جنسیت و ... را به منظور رسیدن به اهداف خواصی پنهان نماید. فعل و انفعالات در اینترنت می‌تواند ساختگی، دروغین وجعلی باشد.

اگرچه در اینترنت برخی از ویژگی‌ها وجود دارد که در جهان واقعی موجود نیست، از طرف دیگر در جهان واقعی نیز چیزهایی همچون رنگ، بو، طعم، شنوایی، لامسه و ... وجود ندارد.

شبکه‌های اجتماعی[ویرایش]

شبکه‌های اجتماعی به یک گروه از اشیاء، اشخاص، و یا افراد، و روابط بین این اشیاء، اشخاص، و یا مردم اشاره دارد. شبکه‌های اجتماعی، سیستم‌های پشتیبانی گروه می‌باشند. شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی نمونه موفقیت جهانی شدن ارتباطات است. سه پیامدی که اینترنت با وجود شبکه‌های اجتماعی دارد، عبارتند از:

(۱) شبکه‌های اجتماعی به شما امکان «انعطاف پذیری» در روابط را می‌دهد،

(۲) شبکه‌های اجتماعی در اینترنت بیشتر از طریق پست الکترونیک ظهور پیدا کردند، و

(۳) شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی افزایش دهنده حس اعتماد می‌باشند.

نتیجه گیری[ویرایش]

این مقاله نشان داده است که اینترنت بوجود آورنده یک انقلاب عمیق فرهنگی درجهان ارتباطات است، که اساسا زندگی ما را تغییر داده است. اینترنت نه تنها درک ما از تعامل با انسان‌ها را گسترش می دهد، بلکه با توجه به مفهومی چون "جامعه" ، و شبکه‌های اجتماعی افق ذهن ما و قابلیت سازماندهی تجربیات و راه‌های جدید را نیز برای ما روشن کرده است و فضای مجازی ارتباطات انسانی عظیمی را برای ما ممکن کرده است که همه آنها با یک کلیک موس امکانپذیر می باشد.

نام انگلیسی مقاله[ویرایش]

The Implications of the Internet for Human Communication

منبع[ویرایش]

http://www.jiti.com/v07/jiti.v7n1.021-034.pdf