بوم‌شناسی کاربردی/مقدمه
| ' | مقدمه | مدیریت حفاظت |
| بوم‌شناسی کاربردی |
تعریف
[ویرایش]بوم‌شناسی کاربردی (اکولوژی کاربردی) چهارچوبی برای استفاده از دانش مربوط به اکوسیستم (زیست‌سازگان) است در راستای برقرار کردن توازن و تعادل بهتر بین انسان و طبیعت به گونه‌ای که تاثیر انسان را بر روی سایر موجودات و ساکنان کاهش دهد.
اهداف این کتاب
[ویرایش]تبیین سیستم‌های حفاظت در محل و پس محل
[ویرایش]هدف از تهیه این کتاب این بوده است که محدوه دانشی را به منظور به‌کارگیری اصول و تئوری‌های بوم‌شناختی در بر بگیرد و به حل مشکل بهره‌برداری بیش از حد انسان از محیط زیست بینجامد. از توان ما خارج است که کره زمین را به وضعیت اولیه‌اش بازگردانیم اما حداقل می‌توانیم «بستری» را ایجاد کنیم که ترکیب بوم‌شناختی آن حفظ شود. برای دستیابی به این منظور جنبه‌های مختلفی از بوم‌شناسی را باید برای مدیریت حفاظت به کار بست. اهداف اصلی در مدیریت حفاظت عبارتند از نگهداری، احیا و ایجاد (maintenance, restoration, and creation) اکوسیستم‌های سالم و متنوع.
بعضی از سیستم‌های حفاظت را می‌توان جزء عملیات در محل (این سیتو) در نظر گرفت:
- حفاظت از گونه‌ها و زیستگاه‌های کمیاب،
- احیای مرداب صنعتی و ایجاد اکوسیستم‌های جدید،
- استفاده از اکوسیتسم مرداب برای برخورد با پساب،
- ارزشیابی زیست محیطی از نظر اهمیت حفاظت و گسترش،
- ترکیب کردن اکوسیستم‌های پایدار و شرکت‌های تجاری با هم مثلا کشاورزی و طبیعت‌گردی،
- مطالعه بوم‌شناسی بیماری‌های انسانی از نظر ارتباط‌شان با کنترل بیماری.
سایر انواع سیستم‌های حفاظت، جزء پس محل (اکس سیتو) دسته‌بندی می‌شوند. عملیات‌های پس محل شامل باغ‌وحش‌ها، باغ‌های گیاه‌شناسی، موزه‌ها و خزانه ژرم‌پلاسم می‌باشند. هدف سیستم‌های حفاظت پس محل، ارائه جمعیت‌هایی بهنژاد برای بازمعرفی‌ها و نگهداری خزانه زیستی گونه‌ها و منابع ژنتیکی است.
تبیین مدیریت حفاظت
[ویرایش]سیستم‌هایی که در بالا ذکر کردیم با یکدیگر همپوشانی دارند. با این حال هر کدام از این سیستم‌ها موضوعات مختلفی را در بر می‌گیرند که استفاده متفاوتی از روش‌های مدیریتی قلمداد می‌شوند. برای هر کدام از سیستم‌های مذکور می‌توانیم یک بخش در این کتاب اختصاص دهیم اما پیش از اینکه یک فصل جدید به این کتاب بیفزاییم لازم است خوب فکر کنیم چرا که اصول پایه‌ای هر کدام از این سیستم‌ها می‌تواند با سیستم‌های دیگر همپوشانی داشته باشد. اصل مشترک این موضوعات در این است که همگی حول محور مدیریت گونه‌ها (species) و زیستگاه‌ها (habitats) می‌چرخند. هدف مشترک این سیستم‌ها همانا رسیدن به پایداری بلندمدت است، و عملا برنامه‌ریزی و عملیات در سیستم‌های مدیریت حفاظت حول این محور متمرکز است.
شناسایی منابع در معرض خطر
[ویرایش]نرمن مه‌یرز در سال ۱۹۷۴ نابودی سالانه اکوسیستم‌های استوایی را نزدیک به ۲۴۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع برآورد کرد. این نابودی پیامدی از بهره‌برداری تجاری الوار، انجام عملیات کشاورزی و جمع‌آوری سوخت؛ ترکیبی از اهداف اقتصادی و رفتارهای به قصد گذران زندگی مردمان بومی بود. تنوع زیستی حاکی از نقش بنیادین حضور بشر است. نابودی یک تنوع زیستی گذشته از موضوعات زیباسازی و اخلاقی ریشه‌ای، هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی جدی‌ای را به همراه دارد. تغییراتی که قرار است در آینده در تنوع زیستی به عنوان یک منبع ضروری ایجاد شود بایستی از طریق جمع‌آوری و انتشار دانسته‌های علمی مورد پیگیری واقع شود. به همین دلیل بود که انجمن محیط زیست سازمان ملل (UNEP) اقدام به اجرای پروژه ارزیابی تنوع زیستی جهانی (GBA) نمود، پروژه‌ای که در سال ۱۹۹۵ گزارش کرد توانسته است به عنوان اولین گام خود، خزانه‌ای از منابع زیستی در معرض خطر کره زمین ایجاد کند.
بررسی جوامع و فرهنگ‌های جدید
[ویرایش]استفاده از اصول بوم‌شناسی و پیدا کردن دانش نسبت به مسائل زیست‌محیطی سبب شده است طریقه ارزش‌گذاری جوامع بر روی منابع طبیعی تغییر کند. این درک جدید سبب تاثیرات فرهنگی شده است که از طریق رفتار دولت‌ها، جوامع و خانواده‌ها خودش را نشان می‌دهد.