پرش به محتوا

فرهنگ نجوم/اخترفیزیک/نمودار HR

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
تحول ستاره ها نمودار HR ذرات کیهانی
فرهنگ نجوم


در اوایل قرن بیستم، اِنجار هرتسپرانگ در دانمارک و هنری راسل در دانشگاه پرینستون آمریکا ، نموداری از درخشندگی ستارگان نسبت به دمای آنها رسم نمودند که به نمودار هرتسپرانگ راسل (نمودار H-R) معروف شده است. هر دو محور این نمودار، لگاریتمی هستند. محور x دما را نشان می‌‌‌دهد و محور عمودی بیانگر روشنایی است.

رشته اصلی

[ویرایش]

ستاره ها بر روی نمودار H – R به طور بی قاعده توزیع نمی شوند.

حدود ۹۰ % از همه ی ستاره ها بر روی یک نوار باریک قطری که از گوشه ی بالای چپ نمودار H – R (ستاره های گرم و پر فروغ ) تا گوشه پایین راست (ستاره های سرد کم فروغ) امتداد یافته قرار می‌گیرند. این نوار قطری را رشته های اصلی می‌نامند.

خورشید ما بر روی رشته اصلی جای دارد .

  • همه ستارگان رشته اصلی که از خورشید گرم ترند ، از خورشید پرنورتر و بزرگتر نیز هستند مثل شعرای یمانی
  • همه ستارگان رشته اصلی که از خورشید سرد ترند ، از خورشید کم نور تر . کوچکتر نیز هستند مثل: پروکسیمای قنطروس
  • تذکر: اظهارات فوق درباره ستارگان رشته اصلی صدق می کند، ۱۰ % باقیمانده ستاره ها از مسیر رشته اصلی تبعیت ندارند.

نمودار

[ویرایش]
نمودار هرتسپرونگ راسل کشیده شده توسط ریچارد پول که شامل ۲۲٬۰۰۰ ستاره نزدیک فهرست شده توسط کاتالوگابرخس است.خورشید در رشته اصلی جای دارد.