مقطع مخروطی/کره گون

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد

کره گون که با نام بیضی سه بعدی چرخشی یا بیضی چرخشی نیز شناخته می شود، سطح چهارگانه ای است که از چرخش یک بیضی حول یکی از محورهای اصلی آن به دست می آید. به عبارت دیگر، یک بیضی با دو نیمه قطر مساوی. کروی دارای تقارن دایره ای است. اگر بیضی حول محور اصلی خود بچرخد، نتیجه یک کروی پرولاتی است که مانند توپ راگبی کشیده شده است. فوتبال آمریکایی شبیه به هم است اما انتهایی نوک تیزتر از یک کروی دارد. اگر بیضی حول محور کوچک خود بچرخد، نتیجه یک کروی مایل است که مانند یک عدس یا یک M&M ساده صاف شده است. اگر بیضی مولد یک دایره باشد، حاصل یک کره است. به دلیل اثرات ترکیبی گرانش و چرخش، شکل زمین (و تمام سیارات) کاملاً یک کره نیست، اما در عوض در جهت محور چرخش خود کمی مسطح شده است. به همین دلیل، در نقشه‌برداری و ژئودزی، زمین اغلب به‌جای یک کره، با یک کروی مایل، معروف به بیضی مرجع تقریب می‌یابد. مدل کنونی سیستم ژئودتیک جهانی از کره گون استفاده می کند که شعاع آن 6378.137 کیلومتر (3963.191 مایل) در استوا و 6356.752 کیلومتر (3949.903 مایل) در قطب است. کلمه کروی در اصل به معنای "یک جسم تقریباً کروی" بود که بی نظمی ها را حتی فراتر از شکل بیضی دو یا سه محوری می پذیرفت. به این ترتیب است که این اصطلاح در برخی از مقالات قدیمی تر در مورد ژئودزی استفاده می شود (به عنوان مثال، اشاره به انبساط هارمونیک کروی کوتاه مدل ژئوپتانسیل گرانشی زمین).