پرش به محتوا

نگهداری از همستر/آشنایی با همستر

ویکی‎کتاب، کتابخانهٔ آزاد
' آشنایی با همستر اصول نگهداری از همستر
نگهداری از همستر


همسترها حیوانات کوچکی از رده جوندگان هستند که در مناطق معتدل اروپایی و آسیایی شناخته شده‌اند. گفته می‌شود آنها اولین جونده ساکن بیابان بوده‌اند که برای اولین بار در کشور سوریه به وجودشان پی برده شده است. با وجود اینکه همستر یک حیوان شبزی بوده و در روز به خواب و استراحت می‌پردازد، در سال ۱۹۴۵ با استقبال بسیاری از مردم (بعنوان یک حیوان خانگی زیبا و دوست‌داشتنی) مواجه گردید و در حال حاضر هزاران عدد از آنها سالانه توسط علاقمندان به این حیوان خریداری می‌شود. این جونده کوچک و دوست‌داشتنی علاوه بر اینکه بعنوان یک موجود خانگی کوچک و دست‌آموز مطرح گردیده در قالب یک حیوان آزمایشگاهی در تحقیقات مختلف مانند بررسی عفونتهای کرمی و تک‌یاخته‌های، بررسی ناهنجاریهای جنینی، دیابت، سنگهای کیسه صفرا، سرطانها، پیوند اعضا و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همسترها اصولاً حیوانات آرام، مطیع و در عین حال بسیار بی باک و شجاعی هستند. آنها بندرت رفتارهای تهاجمی از خود نشان می‌دهند. با این وجود دارای دستگاه عصبی حساسی بوده و در مقابل تحریکات قوی پیرامون خود بشدت احساس ترس می‌کنند که در این مواقع ممکن است اقدام به گاز گرفتن کنند. آنها به لحاظ ساختار بدنی، شبیه به رت‌ها هستند و به رنگهای مختلفی مانند کرمی، سفید، آبی، طلایی، خرمایی و ... دیده می‌شوند. البته رنگهای ترکیبی مانند ابلق، رگه رگه، خالدار، موزائیکی و ... نیز در این حیوان وجود دارد.

از خصوصیات بارز و منحصر به فرد همستر در بین سایر جوندگان، داشتن جیبهای دهانی بسیار وسیع است که از آنها برای ذخیره و حمل و نقل غذا استفاده می‌کند علاوه بر این همستر مانده از این جیبها برای جابجا کردن نوزادان خود و همچنین پنهان کردن آنها در مواقع خطر بهره می‌برد.

طول بدن همسترها بین ۱۰ تا ۲۴ سانتیمتر، در واریته‌های مختلف، متغیر است. آنها برخلاف سایر جوندگان دارای دمی کوتاه و کلفت هستند. موهای حیوان پرپشت، نرم و براق بوده و در اطراف در مقایسه با قسمتهای دیگر موی کمتری وجود دارد، ضمن اینکه در همسترهای مسن موهای ناحیه گوش ریخته و در این حالت گوشها لخت و براق می‌شوند.

همسترها دارای سری باریک شبیه به سر موش هستند. گوشهای آنها بزرگ و افراشته بوده و چشمانشان درخشان و براق است با این حال قدرت بینایی ضعیفی دارند. آنها دارای ۴ انگشت کامل در پاهای جلویی و ۵ انگشت در پاهای عقبی هستند. فرم پاها و انگشتهای حیوان برای کندن و بالا رفتن تکامل یافته و ماهیچه‌های قوی شان در راه رفتن و ایستادن روی دو پا به حیوان کمک می‌کند.

این حیوان دارای فک و دندانهای اختصاصی برای عمل جویدن است. همستر فاقد دندانهای نیش و پیش آسیا بوده و در هر فک خود دو دندان پیش دارد. دندانها در این حیوان نیز مانند اکثر جوندگان از رشد دائمی برخوردار است. دستگاه گوارش حیوان از یک معده دو قسمتی، دارای بخش غده‌ای و غیرغده‌ای تشکیل شده است. دستگاه تنفسی همستر نیز از ریه چپ یک قسمتی و ریه راست سه قسمتی (۳ لویی) ساخته شده است.

طول عمر همسترها بطور متوسط ۵/۱ تا ۳ سال است. آنها در محل زندگی طبیعی خود، زمین را کنده و یک کانال که یک راهروی اصلی و تعداد زیادی راهروی فرعی دارد ایجاد می‌کنند. البته همستر ماده در دوران بچه‌داری، تعداد راهروها و کانال‌های عمودی لانه‌اش را به بیش از ۱۰ کانال افزایش می‌دهد. در واقع وی این کار را برای محافظت از بچه‌های خود از تهدیدها و خطرات خارجی انجام می‌دهد. لانه‌ای که همستر در زیرزمین می‌سازد با فراهم آوردن دمای متوسط (و کمی پایین) و رطوبت بالا، شرایط ایده‌آلی برای وی مهیا می‌سازد. آنها قسمتی از این لانه زیرزمینی را برای خواب و محل دیگر را برای دفع ادرار و مدفوع در نظر می‌گیرند. محل خواب آنها معمولاً در دورترین و امن‌ترین قسمت لانه قرار دارد و همستر در این محل به خواب و استراحت می‌پردازد. این حیوان در شرایطی مانند کاهش طول روز و دما شروع به جمع‌آوری غذا در لانه خود کرده و آماده رفتن به خواب زمستانی می‌شود، وی در موقع خواب به شکل یک توده گرد در می‌آید.

همسترها حیواناتی قلمرو طلبی می‌باشند. غدد سباسه‌ای که در پهلوهای حیوان وجود دارد برای تعیین قلمرو و همچنین در فعالیتهای تولید مثلی، برای جذب همستر ماده بکار می‌رود. جنس نر در مقایسه با جنس ماده خیلی راحتتر اهلی و رام می‌شود. در بین جمعیت نرها، ندرتاً جنگ و دعوا رخ می‌دهد ولی در بین ماده‌ها و یا در جمعیت مخلوط نر و ماده، امکان درگیری و دعوا بسیار زیاد است. از خصوصیات جالب و منحصر به فرد این حیوان خانگی این است که در مواقع استرس به شدت عرق کرده و بدنبال آن صدایی شبیه گریه کردن از خود در می‌آورد.