آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/کمین اینترنتی: تاثیرات اجتماعی شبکه‌های اجتماعی
| رابطه مالکیت روانی و شخصی سازی فردی فناوری | کمین اینترنتی: تاثیرات اجتماعی شبکه‌های اجتماعی | آیا اینترنت باعث افزایش، کاهش یا تکمیل سرمایه‌های اجتماعی می‌شود |
| آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان |
خلاصه
[ویرایش]فناوری شبکه‌های اجتماعی بستری را برای تعاملات و تبادل نظر مشارکتی در میان کاربران اینترنت فراهم کرده‌اند. از طرفی پیشرفت این شبکه‌ها سبب افزایش تاثیرات اجتماعی آنها در تعاملات میان کاربران شده است. با استفاده از فن‌آوری شبکه‌های اجتماعی کاربران در بیان افکار خود و به اشتراک‌گذاری اطلاعات آزادانه‌تر اقدام می‌کنند این امر از طرفی سبب می‌شود که تخلفات و نقض قوانین در محیط‌های اینترنتی افزایش یابد.
یکی از موارد نقض شده و تخلف در میان کاربران اینترنت که با آن مواجه هستیم کمین اینترنتی است. کمین اینترنتی در واقع نمو کمین کردن در دنیای واقعی است که از وسایل ارتباط از راه دور و بسترهایی مانند اینترنت برای کمین و آزار و اذیت استفاده می‌کند.
این مقاله رویکردی کیفی در بررسی این پدیده در کشور مالزی را دنبال می‌کند. در مجموع ده قربانی کمین‌های اینترنتی برای استفاده از تجربیات آنها مورد مصاحبه و بررسی قرار گرفته‌اند. یافته‌های کشف شده انواع عوامل پدید آورنده کمین‌های اینترنتی را در این چند بخش دسته‌بندی می‌کنند: وسواس عشق، روابط عاشقانه، به بازی گرفتن و انتقام جویی. همچنین چهار نوع کمین اینترنتی بررسی شده در این مقاله عبارتند از: آزار و اذیت، تهدید، ارعاب و جعل هویت پروفایل. از طرفی قربانیان کمین‌های اینترنتی معمولا اینگونه اختلالات روانی و رفتاری را تجربه کرده‌اند: افسردگی، انزوا، اضطراب و احتیاط افراطی نسبت به محیط اطراف. اثر مثبت این نوع مزاحمت‌ها نیز افزایش هشیاری و آمادگی افراد در طول آنلاین بودن و همچنین دقت بیشتر در به اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی در شبکه‌های اجتماعی است.
کلمات کلیدی
[ویرایش]وب ۲، فن‌آوری شبکه‌های اجتماعی، انفورماتیک اجتماعی، کمین اینترنتی، کاربران اینترنت، مالزی.
مقدمه
[ویرایش]تحقیقات پیشین
[ویرایش]فن‌آوری شبکه‌های اجتماعی تغییرات بسیاری را در استفاده از اینترنت به‌وجود آورده است. زیرساخت وب ۲ و شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با وب ۱ یک زیرساخت اجتماعی، تعاملی و مشارکتی را فراهم کرده است. در گذشته وب ۱ به عنوان ابزاری برای سازمان‌ها مطرح بود در حالی که وب ۲ تغییرات زیادی در استفاده از اینترنت ایجاد کرده و روالی را برای تبدیل شدن وب و اینترنت به بخشی از جامعه در پیش گرفته است.
وب ۲ وجود وب‌سایت های اجتماعی را پشتیبانی می‌کند و بسیاری از مردم به صورت فعالانه در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی مانند فیس‌بوک ، مای‌اسپیس ، توییتر ، بلاگینگ و Friendster فعالیت می‌کنند. با اینکه شبکه‌های اجتماعی به اشتراک‌گذاری اطلاعات توسط کاربران را مهار می‌کنند در هر صورت بخشی از اطلاعات و مشخصات شخصی افراد توسط مطالب به اشتراک گذاشته شده افشا خواهد شد.
در مالزی افزایش انفجاری کاربران اینترنت از ۱۴ میلیون به ۱۷ میلیون کاربر در سال ۲۰۰۹ وجود دارد که دلیل اصلی نگرانی از افزایش نقض قوانین و تخلفات اینترنتی است.
بر اساس تعدادی از سؤاستفاده‌های گزارش شده در سال ۲۰۰۸ از تیم مدیریت بحران‌های کامپیوتری مالزی (MyCERT) کمین‌های اینترنتی آمار بیشترین نوع آزار و اذیت‌های اینترنتی ثبت شده در کشور مالزی را به خود اختصاص داده است. کمین‌های اینترنتی مطرح شده از تهدیدات به‌وسیله ایمیل تا پیام‌ها و تصاویر توهین‌آمیز در انجمن‌های اینترنتی یا شبکه‌های اجتماعی را شامل می‌شود.
MyCERT به عنوان بدنه‌ی نظارتی و کنترلی امنیت در فضای سایبری به مردم در افزایش کمین‌های اینترنتی هشدار داد و یکی از روزنامه‌های رسمی و معتبر مالزی؛ Star در فوریه ۲۰۱۰ بر پدیده‌ی کمین‌های اینترنتی به عنوان یک تهدید جدی به ویژه در میان کاربران اینترنت مالزی تاکید کرد. کمین‌های اینترنتی را می‌توان بدین صورت تعریف کرد که: به مجموعه رفتارهایی که در آن فرد یا گروهی از یک سازمان با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرد یا گروهی را در سازمان دیگر مورد آزار و اذیت قرار دهند کمین اینترنتی گفته می‌شود. این نوع سؤاستفاده‌ها معمولا منجر به درد و رنج‌های عاطفی قربانیان می‌شود. کمین اینترنتی همچنین به عنوان عامل سؤاستفاده از فناوری‌های مخابراتی مانند Pager، تلفن همراه، ایمیل و اینترنت به منظور تهدید، سؤاستفاده، آزار و اذیت، تهدید و ارعاب قربانیان نیز تعریف می‌شود.
با توجه به گزارش MyCERT کمین‌های اینترنتی از تعداد ۷۲ مورد در سال ۲۰۰۸ به تعداد ۱۷۴ مورد در سال ۲۰۰۹ افزایش یافته اند این در حالی است که بنابر گفته‌های MyCERT بسیاری از موارد کمین‌های اینترنتی گزارش نشده‌اند و تعداد اصلی این سؤاستفاده‌ها بیش از این آمار منتشر شده است زیرا تمامی قربانیان حاظر به گزارش و به اشتراک‌گذاری تجربیات خود نیستند.
افزایش استفاده از ایمیل، وب‌سایت‌ها، چت‌های آنلاین و فروم‌های آنلاین عامل اصلی افزایش کمین‌های اینترنتی در سطح اینترنت هستند. به گزارش MyCERT رایج‌ترین روش‌ها مورد آزار و اذیت کاربران استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و توییتر است.
بیان مشکلات
[ویرایش]فن‌آوری شبکه‌های اجتماعی امکان ایجاد و به اشتراک‌گذاری سریع و آسان محتوی در میان کاربران را امکان‌پذیر می‌کند. همانطورکه شبکه های اجتماعی محتوی وب اجتماعی را شفاف و قابل دسترس می‌سازند در طی استفاده از این فناوری‌ها کاربران در معرض تهدیدات سایبری متفاوتی قرار می‌گیرند که در کشور مالزی عمده‌ی این تهدیدات در حیطه‌ی کمین‌های اینترنتی قرار می‌گیرند.
این مقاله به بررسی مسئله‌ی کمین‌های اینترنتی در کشور مالزی می‌پردازد. اهداف این بررسی و مطالعه عبارتند از:
• عوامل مؤثر در کمین‌های اینترنتی.
• انواع و اثرات کمین‌های اینترنتی.
• روش‌های مقابله کاربران در برابر کمین‌های اینترنتی.
روش‌شناسی
[ویرایش]این یک مطالعه اکتشافی است و رویکردی کیفی را دنبال می‌کند. مصاحبه‌های تقریبا ساختاریافته در طول یک بازه‌ی شش ماهه انجام شد. شرکت‌کنندگان از طریق نمونه‌گیری هدفمند از میان کاربران شبکه‌های اجتماعی انتخاب شده‌اند. در مجموع ده نفر از ۱۸ تا ۳۸ سال مورد مصاحبه قرار گرفتند به منظور انتخاب شرکت‌کنندگاه محقق با ایجاد شبکه‌ای در فیس‌بوک از کسانی که مورد کمین‌های اینترنتی قرار گرفته بودند به منظور مصاحبه دعوت به‌عمل آورد.
مصاحبه‌ها از طریق آنلاین انجام شده‌اند و هر جلسه بین ۴۵ تا ۹۰ دقیقه به طول انجامید. در طول مصاحبه، پژوهشگر از شرکت‌کنندگان درخواست کرد تا داستان و سرگذشت خود را به عنوان یک قربانی کمین اینترنتی بیان کنند. با اینکه مصاحبه شوندگان خود را به صورت داوطلبانه معرفی کردند با این حال قبل از شروع هر مصاحبه زمانی به منظور جلب اعتماد مصاحبه شونده برای بیان حقیقت صرف شد. تلاش و کاوش اصلی در طول مصاحبه یافتن تصویری واضح از تجربه های شخصی قربانیان بوده است.
تجزیه و تحلیل موضوعی بر روی داده‌های جمع‌آوری شده انجام شد و مشخص شد که داستان قربانیان ۲۵ موضوع را شامل می‌شد این حالت‌ها در چهار گروه اصلی دسته‌بندی شدند که عبارتند از: عوامل پدید آورنده کمین‌های اینترنتی، انواع کمین‌های اینترنتی، روش‌های مقابله و اثرات کمین‌های اینترنتی.
یافته‌ها
[ویرایش]از میان مصاحبه شوندگان نه زن و یک مرد مورد مطالعه قرار گرفتند که عمدتا از کاربران فعال در زمینه شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، انجمن‌های گفتگو، اتاق‌های چت و غیره محسوب می‌شدند.
عوامل مؤثر در کمین‌های اینترنتی
[ویرایش]با توجه به نظرات مصاحبه شوندگان چهار عامل اصلی پدید آورنده کمین‌های اجتماعی از دید این مطالعه را می‌توان اینگونه نام برد: وسواس عشق، روابط عاشقانه، به بازی گرفتن و انتقام جویی.
انواع کمین‌های اینترنتی
[ویرایش]چهار نوع کمین اینترنتی یافته شده رد این مطالعه عبارتند از: آزار و اذیت، تهدید، ارعاب و جعل هویت پروفایل.
آزار و اذیت یکی از شایع‌ترین انواع کمین‌های اینترنتی محسوب می‌شود به عنوان مثال‌هایی از آن می‌توان به پیام‌های غیر اخلاقی و یا توهین و پیام‌های آزار دهنده در صفحات فیس‌بوک افراد اشاره کرد.
تهدید یکی دیگر از روش‌های معمول کمین اینترنتی است که بیشتر به‌صورت تهدید افراد برای انتشار اطلاعات و عکس‌های خصوصی آنها می‌باشد.
ارعاب و جعل هویت نیز از انواع دیگر کمین‌های اینترنتی محسوب می‌شوند که در بین مصاحبه شوندگان در مواردی رخ داده است که اشخاص مزاحم با استفاده از هویت و تصاویر قربانیان اقدام به ساخت پروفایل‌های دروغین با محتوی غیراخلاقی و به نام قربانیان کرده‌اند.
تاثیرات کمین‌های اینترنتی
[ویرایش]مواردی که از مصاحبه شوندگان در مورد اثرات کمین‌های اینترنتی به‌دست آمد در زیر ذکر شده اند:
• احساس و تجربه‌ای استرس زا و پرتنش.
• احساس نا‌امنی و وحشت.
• آسیب های روانی مانند ترس، افسردگی و احتیاط افراط گونه به محیط پیرامون فرد.
• کاهش کیفیت زندگی.
• انزوا
با این حال تاثیر مثبت این نوع کمین‌ها افزایش آگاهی افراد و توجه بیشتر به مباحث امنیتی و اجتماعی در هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی است.
روش‌های مقابله کاربران در برابر کمین‌های اینترنتی
[ویرایش]با استفاده از تجربه مصاحبه شوندگان مشخص شد که مشکل اصلی بی‌اعتنایی و عدم اعتماد به اعضای خانواده، نزدیکان و دوستان است که این گروه می‌توانند با حمایت‌ها و پشتیبانی از این افراد در مشکلات، زمینه‌ی سؤاستفاده سایرین را برطرف کنند همچنین نادیده گرفتن و چشم‌پوشی از این تهدیدات راه دیگری است که تعدادی از مصاحبه شوندگان آن را مؤثر می‌دانند. همچنین کنترل خشم و دعوت به آرامش فرد مزاحم نیز در مواردی سبب جلوگیری از ادامه‌ی آزارها شده است.
نتیجه گیری
[ویرایش]فن‌آوری شبکه‌های اجتماعی زیرساختی را برای بیان افکار و عقاید کاربران اینترنت فراهم می‌کند. شبکه‌های اجتماعی، انجمن‌های گفتگو، اتاق‌های چت و غیره از عوامل افزایش استفاده از این زیرساخت‌ها برای مردم عادی می‌باشند. یکی از مشکلات این محیط مجازی تهدیدات سایبری است ما در این مقاله کمین‌های اینترنتی را در کشور مالزی مورد بررسی قرار دادیم.
یکی از عواملی که سبب می‌شود مزاحمین انگیزه‌ی کمین اینترنتی را پیدا کنند، مخالفت با خواسته‌ها و تمایلات آنهاست البته مواردی هم مشاهده شده است که این تخلفات تنها برای لذت و بدون هیچ قصد و منظور خاصی انجام گرفته‌اند.
اثرات کمین‌های اینترنتی موارد زیادی را شامل می‌شوند. به طور کلی به اثرات رفتاری، روانی و اجتماعی تقسیم بندی می‌شوند شامل: از دست دادن حس حفاظت شخص، از دست دادن شغل، بی‌خوابی و تغییر در عادات کاری و یا اجتماعی، اضطراب، عذاب ذهنی، آسیب فیزیکی، استرس و ترس، تغییر شغل، احتیاط افراطی نسبت به محیط اطراف، افسردگی، حملات پانیک، کاهش وزن، اشکال در تمرکز. علاوه بر این ۲۰ درصد قربانیان به مصرف الکل روی آورده‌اند و ۷۴ درصد آنها نیز از بی‌خوابی رنج می‌برند.
بررسی‌ها نشان داد که تمام قربانیان از عدم حمایت اخلاقی و عاطفی خانواده رنج می‌بردند همچنین مشخص شد که بیشتر قربانیان به ترس بی‌دلیل در برابر فعالیت‌های عادی مانند ایمیل و sms و غیره دچار شده‌اند.
همچنین بیشتر قربانیان بیش از حد به بروزرسانی وبلاگ و یا پروفایل شبکه‌ی اجتماعی خود مشغول بوده‌اند و از طرفی به محرمانگی اطلاعات شخصی خود مانند مشخصات و یا کلمه عبور خود دقت چندانی نمی‌کردند و از طرفی در بیشتر موارد از کلمه عبور یکسانی برای حساب‌های کاربری در سایت‌های مختلف استفاده نموده‌اند.
در مالزی کمین اینترنتی بر اساس قانون جرائم رایانه‌ای مصوب ۱۹۹۷ و تغییرات آن در سال ۲۰۰۹ به عنوان جرم و تخلف محسوب می‌شود.
با توجه به جوان بودن این پدیده در کشور مالزی نسب به سایر کشورها می‌توان با افزایش آگاهی عمومی و آموزش رفتار صحیح در محیط‌های مجازی اثرات این تهدید سایبری را به حداقل رساند.
منابع
[ویرایش]عنوان انگلیسی : Cyber Stalking: The Social Impact of Social Networking Technology
عنوان فارسی : کمین اینترنتی : تاثیرات اجتماعی شبکه‌های اجتماعی
لینک به مقاله منبع: دریافت منبع