مقدمهای بر سیستمهای اطلاعاتی رایانهای/رایانهها برآورده کننده نیازها
فبلتها
[ویرایش]واژه فبلت که از دو واژه «فون» (به معنی گوشی) و «تبلت» (نوعی رایانه کوچک) تشکیل شده است اولین بار توسط HTC و در سال ۲۰۰۷ به کار رفت. این مفهوم به قابلیتهای صفحه نمایش لمسی که از تبلت به ارث برده برد و قابلیتهای عملکردی و اندازه دستگاه که از گوشی به ارث برده بود گواهی میکند. این ایده پس از آن توسط سایر تولیدکنندگان همچون ال جی (فبلت GW990)، نوکیا (فبلت N810) به کار گرفته شد.
رایانههای ترکیب شده
[ویرایش]رایانه ترکیب شده یک مینی رایانه است که عملکرد خاصی درون یک محصول دارد و وظایف جزیی را برای آن محصول انجام میدهد. بیشتر وقتها اشخاص از این که چه تعداد زیادی از اشیا درون خودشان رایانه ترکیب شده دارند مطلع نیستند. اگر بخواهیم فقط از چند تا از این رایانههای ترکیبشده که در خانهها وجود دارند نام ببریم تعدادشان بسیار است مثل کنترل از راه دور، ساعت کامپیوتری، لباسشویی، پلوپز، مایکروویو، الخ. مثالهای دیگر رایانههای ترکیب شده مثل وسایل بلوتوثدار داخل ماشین، چراغراهنماهای مجهز به دوربین کنترل نامحسوس، الخ. شگفت انگیزتر اینکه تست حاملگی هم یک رایانه ترکیبشده ساده اما در عین حال پیچیده است. رایانههای ترکیبشده وظیفه منحصر بهفردی دارند و از این رو نمیتوان از رایانههای عادی به جای آنها استفاده کرد.
حال بیایید ببینیم رایانههای ترکیبشده چگونه کار میکنند؟ اگر بخواهیم خیلی ساده شرح بدهیم باید بگوییم رایانههای ترکیب شده (embedded computers) چیپهایی هستند که مستقیما روی مدار مادربورد یا مدار منطقی نصب شدهاند. پیش از آنکه رایانههای ترکیب شده اختراع شوند، چیپ با سیم به مادربورد متصل میشد و از آنجا با سیمهای بیشتری به RAM و سایر قسمتهای جنبی متصل میشد. این موضوع نه تنها باعث پیچیدگی درون رایانه میشد بلکه کارآیی و عملکرد مورد انتظار از اجزا نیز پایین میآمد.
ابزارهای قابل حمل (موبایل)
[ویرایش]وسیله قابل حمل یک تبلت دستی یا یک وسیله دیگر است که طوری ساخته شده است که قابل حمل بوده و بنابراین سبک و فشرده است. دستگاههای جدید ذخیرهسازی داده، فناوریهای پردازش و نمایش سبب شدهاند این وسایل کوچک بتوانند تقریبا هر کاری را که در گذشته توسط رایانههای شخصی انجام میشد انجام دهند. کارهای متنوعی میتوان با ابزارهای قابل حمل انجام داد مانند زنگ زدن، پیام فرستادن، نگاه کردن به صفحههای وب، بازی کردن، دانلود کردن موسیقی، گرفتن عکسهای دیجیتال، تماشا کردن تلویزیون و فیلم. با فناوریهای در حال رشد جهان ما، میتوانیم ابزارهای قابل حمل را با نوک انگشتانمان بگیریم. به پاسخ پرسشهایمان برسیم، نقشهها را بررسی کنیم، پیشبینی هوا را نگاه کنیم. از میان ابزارهای قابل حمل، امروزه، گوشیهای موبایل از همه رایجترند. علاوه بر فهرست بلندبالایی از امکاناتی که گفتیم، گوشیهای موبایل ما دسترسی به اینترنت هم دارند. تبلتها همه امکانات گوشیهای موبایل را ندارند اما از آنها برای رفتن به اینترنت، بازی کردن، عکس گرفتن، تماشای فیلم و برنامههای تلویزیونی استفاده میکنیم. گوشیهای موبایل به یک بخش از زندگی هر روزه مردم تبدیل شدهاند. گوگل گفته است: «گوشی همراه رایجترین ابزار در جهان است ...» این موضوع نشان میدهد فناوری تا چه حد به پیشرفت خود ادامه میدهد تا جایی که به ابزارهای پر استفاده دور و بر ما تبدیل میشود.
رایانههای شخصی
[ویرایش]رایانه شخصی به رایانهای گفته میشود که از آن برای مصارف فردی استفاده میشود. پیش از رایانههای شخصی، رایانههایی وجود داشتند که بیش از یک کاربر از آنها استفاده میکرد و منابع اطلاعاتی بین همه کاربران تقسیم میشد. نخستین رایانههای شخصی در دهه ۱۹۷۰ ظهور یافتند. محبوبترین رایانه شخصی در آن زمان Apple II بود که توسط شرکت اپل در سال ۱۹۷۷ بیرون فرستاده شد. در سال ۱۹۸۹ شرکت IBM نخستین رایانه شخصی خود را روانه بازار کرد و محصولش بیشترین رایانه شخصیای بود که مردم میخریدند. رایانههای شخصی توسط یک کاربر استفاده میشوند و دارای تراشه ریزپردازنده هستند.
سرورهای میانی
[ویرایش]رایانههای مینفریم
[ویرایش]رایانههای مینفریم رایانههای بسیار بزرگیاند که نیازهای سازمانهای بزرگ مانند دانشگاهها، هتلها، بانکها، ادارههای دولتی، الخ را برآورده میکنند. از چنین رایانههای قدرتمند و گرانقیمتی معمولا در دیتاسنترها استفاده میشود، جاهایی که رایانههای دیگر را با یک شبکه به هم متصل میکنند. از این اتاق (دیتا سنتر) یک مینفریم به هزاران کاربر در یک شبکه خدمات میدهد. نخستین رایانههای مینفریم در دهه ۱۹۵۰ اختراع شدند. دلیل به وجود آمدن رایانههای مینفریم افزایش تقاضا برای پردازش در کسب و کارهای رو به رشد بود. از آن زمان تا کنون رایانههای مینفریم هم از نظر قدرت و هم از نظر اندازه رشد کردهاند. البته با افزایش قدرت پردازش، مصرف انرژی رایانههای مینفریم نیز افزایش یافت و تولید کنندگان این رایانهها توجه خود را به بالا بردن کارایی انرژِ معطوف کردند.این تولیدکنندگان همچنین درصدد برآمدند نرمافزارهای رایگانی عرضه کنند تا انگیزهای به وجود آید برای رقابت با سایر تولید کنندگان رایانه. به دنبال این موضوع، بسیاری از این نرمافزارها و نرمافزارهای جدید دیگر به صورت محصول به بازار عرضه شدند و به فروش هم رسیدند به جای اینکه فقط رایگان عرضه شوند. امروزه تولیدکنندگان رایانههای مینفریم از پیشرفتهای فناوارانه بهره میبرند تا قدرت و کارایی رایانههایشان را بالاتر ببرند. یکی از مهمترین این فناوریها مجازیسازی (virtualization) است به گونهای که با مجازیسازی فضای کمتری اشغال میکنند و چند سرور مجازی ایجاد میکنند.