غلبه بر سستی/ویژگی‌ها

پیامدها

ویژگی‌ها

علت‌ها

غلبه بر سستی

سستی هم به صورت یک رفتار ممکن است باشد هم به صورت یک فقدان رفتار. رفتار این است که کاری را فرد سست باید به جای خود انجام دهد آن را انجام ندهد و به کار دیگری بپردازد. فقدان رفتار این است که فرد سست از انجام کار یا فعالیتی سر باز زند مثل تکلیف خانه. سستی به سه شیوه بروز می‌یابد: انجام ندادن (طفره رفتن)، دیر انجام دادن (به تعویق انداختن)، گریختن.

1. طفره رفتن: در چنین حالتی درست است که یک کار را کنار می‌گذارد ولی در حقیقت برنامه‌اش کلاً از هم می‌پاشد. وقتی فرد مسواک زدن را کنار می‌گذارد در واقع برنامه «تمیز کردن دندان‌ها را کنار گذاشته است انگار که دندان‌هایش اصلاً جرم نمی‌گیرند». مثل این است که به خودش گفته «از فردا مسواک زدن را شروع می‌کنم».
2. دیرتر انجام دادن: کارهای آسان‌تر/خوشایندتر را اول انجام می‌دهد. وقتی قرار است کار بزرگی را انجام دهد و طبق فهرست کار باید کارها را به ترتیب کامل کند، تمایل دارد روی کارهای ساده‌تر کار کند. وقتی چند چیز را از یک فهرست کار انجام داد پیش خود می‌گوید دیگر کار را دارم تمام می‌کنم و خیال خود را به اشتباه از بابت آن‌ها جمع می‌کند. این روش مشکلش از آنجا شروع می‌شود که وقتی کارهای آسان تمام شدند دیگر وقتی باقی نمانده و کارهای سخت برای انجام دادن باقی‌مانده زیرا آن‌ها را گذاشته بود دیرتر انجام بدهد! همچنین ممکن است کارهای جدیدی مرتب برای انجام دادن بیایند و کار اصلی هرگز شروع نشود.
3. گریختن: فرد سست به جای اینکه کار خودش را انجام بدهد می‌رود کار دیگری را انجام می‌دهد که از انجام آن لذت می‌برد و بدین ترتیب سود بلند مدت خودش را به خاطر لذت کوتاه مدت از دست می‌دهد. بدین ترتیب چنین افرادی با تعویق انداختن کار از سود محروم می‌شوند. بدین صورت ذهن خود را از کاری (استرس‌زا) که باید انجامش بدهند یا موقعیتی که باید در آن قرار بگیرند دور می‌کنند. این اتفاق سبب می‌شود یک الگوی اعتیاد به وجود آید به صورتی که هر چه فرد بیشتر بگریزد، احساس گناه بیشتری نیز خواهد کرد از اینکه نتوانسته است به کاری که باید انجام می‌داده است برسد، استرس بیشتری ایجاد خواهد شد که فرد به ناچار از آن می‌گریزد، این امر منجر می‌شود کاری را ادامه دهد که جایگزین کار اصلی خود کرده است تا بدین ترتیب راجع به آن فکر نکند.

سستی فقط به این نیست که فردی کار خود را انجام ندهد بلکه چیزی که باعث می‌شود فرد سست نتواند کار خود را انجام دهد آن است که مهم است. سستی می‌تواند انجام یک رفتار یا انجام ندادن یک رفتار باشد. اما سستی را می‌توان همچنین انجام دادن یک رفتار به طرز متفاوت در نظر گرفت.

سستی به عنوان یک قضاوت ضعیف

هسته اصلی سستی یک تصمیم اشتباه است. این تصمیم غلط به آنجا ختم می‌شود که یا اصلا کار را انجام ندهد یا کار دیگری را به جایش انجام دهد. به این دلیل به آن می‌گوییم قضاوت ضعیف چون فرد با وجود داشتن آگاهی این کار را می‌کند و خودش می‌داند که تصمیم غلطی گرفته است. به این امر که یک فرد انتخاب بهتر را کنار بگذارد در اصطلاح فنی «اکرازیا» گفته می‌شود. اگر شخصی یک تصمیمی گیرد بدون اینکه به عواقب کار خود فکر کند و بدون فکر اقدام به عمل کند باز هم یک قضاوت اشتباه انجام گرفته است.

سستی به عنوان یک فوبیا

از کار گریزی بی‌خردانه یک نوع فوبیا (هراس) است. هم اینکه فوبیاها می‌توانند سبب سستی شوند و هم سستی خودش موجب فوبیا (ترس بیمارگونه) می‌شود. گریزانی شدید و بی‌خردانه از یک چیز یکی از نشانه‌های فوبیا محسوب می‌شود.