ویکی‌کتاب:خودآموز/علامت‌گذاری به شیوه ویکی
مبانی ویکی‌متن
[ویرایش]ویکی‌متن بسیار ساده است و یکی از بهترین راه‌های یادگیری آن دیدن و انجام آن است. وقتی صفحه‌ای با قالب‌بندی فانتزی دیدید، کافی است، روی «ویرایش» کلیک کنید تا ببینید که چگونه این صفحه ایجاد شده است. برخی چیز ها گویا هستند و برخی نه.
همان‌گونه که قبلاً اشاره کردیم، بیشتر مواقع ویکی‌متن می‌تواند به جای کد اچ‌تی‌ام‌ال و سی‌اس‌اس مورد استفاده قرار گیرد. اگر با اچ‌تی‌ام‌ال و سی‌اس‌اس آشنایی ندارید، تولید مجدد برخی از پیشرفته‌ترین قالب‌بندی‌ها برای شما دشوار است. با این حال نومید نشوید! نیازی نیست همه چیز بلافاصله ایجاد و کامل شوند. شما وقت زیادی برای یادگیری و آزمایش در اینجا دارید.
اگر می خواهید ویکی‌متن و ویرایش را تجربه کنید، می توانید به صفحه تمرین بروید. صفحه تمری صفحه‌ای است که می‌توانید بدون ایجاد مشکل در آن ویرایش کنید. اگر کاری دارید که می خواهید امتحان کنید، آن را در این صفحه انجام دهید!
| اطلاعات کافی نیست؟ ما یک کتاب کامل درباره ویرایش ویکی‌متن داریم که شامل توضیحات دقیق بسیار، نمونه‌های فراوان و نگاهی ژرف‌تر به برخی از ویژگی‌های پیشرفته ویکی‌متن است. برای اطلاعات بیشتر، از ویرایش ویکی‌متن دیدن کنید. |
بندها
[ویرایش]برای ایجاد بند جدید باید یک خط با بند قبلی فاصله ایجاد کرد. برای نمونه:
این نوشته دو بند دارد. این بند، بند نخست است. این بند، بند دوم است.
نتیجه می‌دهد:
این نوشته دو بند دارد. این بند، بند نخست است.
این بند، بند دوم است.
قالب‌بندی: پررنگ و ایتالیک
[ویرایش]متن می‌تواند به صورت پررنگ یا ایتالیک باشد تا بر کلمه یا عبارت خاصی تأکید شود. برای نوشتن متنی پررنگ، سه آپوستروف (''') را قبل و بعد از کلمه یا عبارتی که می‌خواهید پررنگ شود قرار دهید. برای نمونه:
'''این نوشته، یک نوشته پررنگ است.'''
نتیجه می‌دهد:
این نوشته، یک نوشته پررنگ است.
معمولاً از پررنگ کردن برای نخستین نمایش یک اصطلاح مهم استفاده می‌شود، برای نمونه در یک کتاب ریاضیات ممکن است «انتگرال ...» به همراه یک تعریف باشد. استفاده دیگر از پررنگ کردن برای تأکید بر اطلاعات مهم باشد، برای نمونه در یک کتاب شیمی ممکن است یک دستورالعمل برای پودر سیاه داده شود، اما بعد از آن ممکن است چیزی مانند «سعی نکنید این را در خانه درست کنید!» نوشته شده باشد. احتمالاً می‌توانید به استفاده بیشتر از متن پررنگ فکر کنید، این‌ها فقط چند نمونه کلی هستند.
برای ایتالیک کردن عبارتی، باید قبل و بعد آن دو آپوستروف ('') (با علامت نقل قول اشتباه گرفته نشود) قرار دهید. برای نمونه:
''این نوشته، یک نوشته ایتالیک است.''
نتیجه می‌دهد:
این نوشته، یک نوشته ایتالیک است.
از متن ایتالیک می‌توان برای افزودن تأکید به متن هنگام بیان نکته استفاده کرد، برای نمونه «شما واقعاً نیازی به این کار ندارید اما ...»، جایی که مردم احتمالاً قصد دارند «واقعاً» را با صدای بلندتر در سر خود بخوانند تا زمانی که «واقعی» عادی را می بینند. کاربرد دیگر هنگام نام بردن عنوان کتاب‌ها و فیلم‌ها است، برای نمونه در «رومئو و ژولیت ویلیام شکسپیر و ...».
این دو نوع قالب‌بندی را می‌توان با قرار دادن ابتدا سه آپوستروف برای متن پررنگ و سپس دو آپوستروف برای متن ایتالیک ترکیب کرد (در مجموع پنج آپوستروف ('''''). برای نمونه:
'''''این نوشته، یک نوشته پررنگ و ایتالیک است.'''''
نتیجه می‌دهد:
این نوشته، یک نوشته پررنگ و ایتالیک است.
این ممکن است برای تأکید بر اطلاعات مهم مورد استفاده قرار گیرد در حالی که تأثیری مشابه با تأکید ایتالیک دارد. اگر در حال نوشتن متن حاشیه‌ای برای کتاب هستید، می تواند از آن استفاده کنید. شما ممکن است مقدمه خود را با اینگونه آغاز کنید:
'''''رمان ارباب حلقه‌ها'''''، نوشته‌ای از جی آر آر تالکین ...
نتیجه می‌دهد:
رمان ارباب حلقه‌ها، نوشته‌ای از جی آر آر تالکین ...
فهرست گلوله‌ای و شماره‌دار
[ویرایش]برای ایجاد فهرست گلوله‌ای، به سادگی در مقابل هر سطر اضافه شده، یک ستاره قرار دهید. برای نمونه:
*مورد نخست *مورد دوم *مورد سوم
نتیجه می‌دهد:
- مورد نخست
- مورد دوم
- مورد سوم
همچنین می‌توانید گلوله‌های خاصی را تورفتگی دهید. برای این کار، فقط یک ستاره دیگر به ابتدای خط اضافه کنید. برای نمونه:
*مورد نخست **مورد دوم *مورد سوم
نتیجه می‌دهد:
- مورد نخست
- مورد دوم
- مورد سوم
ساخت فهرست‌های شماره‌دار نیز به همین راحتی است. در ابتدای هر سطر یک علامت # قرار دهید، و آنها به طور خودکار شماره‌گذاری می‌شوند. برای نمونه:
#مورد نخست #مورد دوم #مورد سوم
نتیجه می‌دهد:
- مورد نخست
- مورد دوم
- مورد سوم
فهرست‌های شماره‌دار نیز می‌توانند تورفتگی داشته باشند. کافی است در ابتدای هر سطر که نیاز است یک # دیگر اضافه کنید:
#مورد نخست #مورد دوم ##مورد دوم نکته نخست ##مورد دوم نکته دوم #مورد سوم
نتیجه می‌دهد:
- مورد نخست
- مورد دوم
- مورد دوم نکته نخست
- مورد دوم نکته دوم
- مورد سوم
متن Preformatted
[ویرایش]پیوند صفحه
[ویرایش]دو راه برای پیوند دادن به دیگر صفحه‌های کتاب‌های ویکی وجود دارد. یک راه این است که به سادگی نشانی اینترنتی صفحه را وارد کنید. برای نمونه:
صفحهٔ_اصلی/https://fa.wikibooks.org/wiki
نتیجه می‌دهد:
این کار خوب به نظر نمی‌رسد زیرا فقط یک پیوند ساده به صفحه دیگری از کتاب‌های ویکی ساخته می‌شود که خیلی شسته و رفته نیست. این گونه پیوندها بیشتر برای پیوندهای بیرونی به وب‌گاه‌های دیگر برای منابع و خواندن بیشتر اختصاص دارد، برای نمونه، یک کتاب درباره ایران ممکن است در بخش «پیوندهای بیرونی» یا «جستارهای وابسته» خود برای مطالعه بیشتر شامل https://iranicaonline.org شود.
برای پیوندهای ساده به دیگر صفحه‌های ویکی‌کتاب، شما بخشی از URL را که پس از http://fa.wikibooks.org/wiki/ نوشته شده است را می‌گیرید و در میان دو جفت براکت [[]] قرار می‌دهید. برای نمونه:
[[صفحهٔ_اصلی]]
نتیجه می‌دهد:
شاید تعجب کنید که چرا پیوند شما دارای زیرخط است، در حالی که دیگر پیوندهایی که دیده‌اید فقط دارای فاصله هستند. هنگام ایجاد پیوندها، نرم‌افزار مدیاویکی فاصله‌ها را با زیرخط جایگزین می‌کند، زیرا در ویکی‌کتاب و دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا، اجازه ایجاد فاصله در نام صفحه را وجود ندارد. بنابراین می‌توان همین کار را با [[صفحهٔ اصلی]] انجام داد.
همچنین شاید تعجب کنید که دو نام متفاوت به یک صفحه می‌روند. باید بگوییم که به دلیل ایجاد تغییر مسیر در یک صفحه این اتفاق می‌افتد. برای نمونه:
[[Main Page]] و [[صفحهٔ اصلی]]
نتیجه می‌دهد:
همچنین همان‌گونه که به کتاب‌ها پیوند داده می‌شود، می‌توان به زیر صفحه‌ها یا هر صفحه دیگری در ویکی‌کتاب پیوند داد. برای نمونه:
[[ویکی‌کتاب:خودآموز/درباره این کتاب]]
نتیجه می‌دهد:
این درست به همان اندازه وارد کردن URL به صفحه بد است. با استفاده از نویسه خط عمودی | می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد. با قرار دادن یک | در انتهای نام صفحه، و سپس تایپ کردن نام دیگری بعد از آن، می‌توانید متنی دلخواه را به جای نام طولانی صفحه استفاده کنید. برای نمونه:
[[ویکی‌کتاب:خودآموز/درباره این کتاب|درباره کتاب]]
نتیجه می‌دهد:
افزودن فاصله در دو سوی | تفاوتی ایجاد نمی‌کند زیرا نرم‌افزار مدیاویکی فاصله را حذف می‌کند. برای نمونه:
[[ویکی‌کتاب:خودآموز/درباره این کتاب | درباره کتاب]]
نتیجه می‌دهد:
معمولاً بهتر است به یک صفحه کامل پیوند دهید، اما گاهی اوقات ممکن است بخواهید به بخشی از یک صفحه پیوند دهید. برای انجام این کار، پس از نام صفحه‌ای که می‌خواهید به آن پیوند دهید، یک # قرار دهید و نام بخش را اضافه کنید. برای نمونه:
[[ویکی‌کتاب:خودآموز/درباره این کتاب#این کتاب چگونه مرتب شده است؟|ترتیب کتاب]]
نتیجه می‌دهد:
پیوند به یک بخش خاص می‌تواند در طولانی مدت کمی خطرناک باشد، زیرا اگر بعداً نام این بخش تغییر نام یابد، پیوند فقط به بالای صفحه هدف می‌رود. حتی اگر نام بخش را کمی اشتباه بنویسید نیز همین اتفاق می‌افتد. برای نمونه:
[[ویکی‌کتاب:خودآموز/درباره این کتاب#این کتاب چگونه مرتب شده است.|ترتیب کتاب]]
نتیجه می‌دهد:
بیشتر پیوندها به صفحه‌های یک کتاب است، بیشتر پیوندهایی که به همان کتاب نیستند به دیگر صفحه‌های ویکی‌کتاب هستند، اما گاهی اوقات ما به سایر پروژه‌های خواهر مانند ویکی‌پدیا پیوند می‌دهیم. برای پیوند دادن به یک صفحه در یک پروژه خواهر، پیشوند نام پروژه خواهر و نام صفحه را وارد کنید. بیشتر پروژه‌ها دارای یک اختصار یک یا دو حرفی هستند که می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. برای نمونه، شما می توانید با [[w:صفحه اصلی]] به صفحه اصلی ویکی‌پدیا پیوند دهید.
پرسش
[ویرایش]چگونه می‌توان از صفحه‌ای به یک بند در صفحه‌ای دیگر پیوند داد؟