راهنما:ویرایش
مقدمه | ورود به سامانه | ویرایش | صفحه‌ها | فرمول‌نویسی | همکاری و کمک به ویکی‌کتاب | جستجو در ویکی‌کتاب | واژه‌نامه | سوالات رایج | صفحه بحث | تقویم
ویکی‌کتاب یک ویکی است، بدین معنا که هر کسی می‌تواند در هر لحظه آن را ویرایش کند و اصلاحات خود را ذخیره نماید، پس از اولین ویرایش شما یک ویکی‌کتاب نویس می‌شوید. در بعضی مواقع صفحات محافظت شده هستند و شما امکان ویرایش آن‌ها را ممکن است نداشته باشید، از این رو می‌توانید از صفحه گفتگو برای ارسال نظر یا جویا شدن علت این مسئله استفاده کنید.
ویرایش صفحات ویکی‌کتاب کار سختی نمی‌باشد، برای اینکار کافیست بر روی ویرایش در بالای صفحه‌ی ویکی کتاب کلیک نمایید، سپس به صفحه دیگری منتقل می‌شود که دارای یک جعبه متن قابل ویرایش است. اگر قصد تمرین دارید فقط از گودال ماسه بازی استفاده کنید، کسی برای خراب کاری در آن صفحه شما را سرزنش نمی‌کند اما در اصلاح صفحات دیگر محتاط و در عین حال جسور باشید. زمانی که در جعبه متن ویرایش خود را به پایان رساندید، می‌توانید با کلیک بر روی پیش نمایش در پایین صفحه، ویرایش خود را ببینید و حتی می‌توانید با کلیک بر روی نمایش تغییرات، اصلاحات خود را نسبت به وضعیت قبلی صفحه مشاهده نمایید. زمانی که اصلاح خود اطمینان حاصل کردید بر روی دکمه صفحه ذخیره شود کلیک نمایید. ویرایش‌هایی که شما انجام داده‌اید از این پس برای سایر ویکی‌کتاب نویسان قابل مشاهده می‌شود.
ترکیب‌بندی یک صفحه ویرایشی
[ویرایش]صفحه ویرایشی از این بخش‌ها تشکیل می‌شود:
- نوار ابزار ویرایش
- جعبه ویرایش متن
- جعبه خلاصه ویرایش
- جعبه‌های تیک‌زدنی ویرایش جزیی و پیگیری
- دکمه‌های ذخیره، پیش‌نمایش و نمایش تغییرات
ویرایش جزئی
[ویرایش]در زمان ویرایش یک مقاله در این سایت، کاربری که در سیستم وارد شده باشد، می‌تواند آن ویرایش را به عنوان یک ویرایش "جزیی" علامت بگذارد. معمولا منظور از ویرایش جزیی اصلاح‌های املایی، قالب‌بندی و تغییرات جزیی در ترتیب‌بندی متن است. در زمان مشاهده آخرین تغییرات می‌توان ویرایش‌های جزیی را مخفی کرد. علامت گذاری یک تغییر قابل ملاحظه به عنوان ویرایش جزیی، یک رفتار بد شناخته می‌شود، مخصوصا زمانی که در آن ویرایش قسمتی از متن پاک شده باشد (بدون درنظر گرفتن خطاها مانند کلمات تکراری). اگر زمانی به طور تصادفی یک ویرایش را جزیی علامت‌گذاری کردید، لازم است تا متن اصلی را بار دیگر ویرایش کنید و آن را به عنوان ویرایش عمده علامت‌گذاری کنید ( و یا حداقل تیک جلوی "این ویرایش جزیی است" را بردارید).
پیگیری صفحات
[ویرایش]ممکن است که شما در ویکی صفحه‌ای را به هر دلیلی مد نظر قرار دهید و بخواهید در صورت بروز رسانی از وضعیت آن مطلع شوید، بنابر این در هر صفحه از ویکی که وارد شوید در بالای صفحه گزینه تعقیب یا پیگیری را دارا خواهید بود، چنانچه این گزینه را فعال کنید، صفحه در فهرست پی‌گیری‌های شما اضافه می‌شود. همچنین صفحات تحت پیگیری قرار داده شده خود را می‌توانید در منوی شخصی بالای صفحه با کلیک بر روی "پی‌گیری‌های من" مشاهده کنید.
صفحه محافظت شده
[ویرایش]محافظت از صفحات فقط توسط مدیران و دیوان‌سالاران قابل اعمال بوده و این کار به دلیل حفظ محتویات صفحه به هر دلیلی ( به صورت عمده جلوگیری از خرابکاری ) صورت می‌گیرد، چنانچه فکر می‌کنید صفحه‌ای نیازمند محافظت است آن را با یک مدیر یا در ویکی‌کتاب:مدیران در میان بگذارید.
همچنین صفحات محافظت شده ممکن است به دلیلی از محافظت خارج شوند، در صورتی که شما تقاضای ویرایش صفحه‌ای را دارید ولی صفحه در وضعیت محافظت شده قرار گرفته است، می‌توانید از یک مدیرا کمک بخواهید یا آن را در ویکی‌کتاب:مدیران مطرح کنید.
تاریخچه
[ویرایش]تاریخچه گزینه‌ای است که در منوی بالای هر صفحه وجود دارد و هر صفحه تاریخچه خودش را دارا می‌باشد. تاریخچه‌ها فهرستی از اسامی و تاریخ دقیق ویرایش‌های اعمال شده بر صفحه هستند. از مزایای وجود تاریخچه آن است که نام مشارکت کنندگان برای ویرایش صفحه را مشخص می‌کند و از این رو نیاز نیست مشارکت کنندگان اقدام به امضا در هر صفحه نمایند، همچنین تاریخچه دارای سه عملگر : مقایسه دو نسخه، خنثی سازی و واگردانی است.
مقایسه دو نسخه
[ویرایش]عملی است که با آن می‌توان دو نسخه از تاریخچه را با یکدیگر مقایسه نمود تا تفاوت نسخه‌ها را ارزیابی کرد، همچنین این امکان را فراهم می‌سازد تا در صورت خرابکاری یا حذف هر بخش از صفحه متوجه آن شوید.
خنثی سازی
[ویرایش]خنثی سازی عملی برای بازگردانی و حذف آخرین ویرایش در صفحه است. خنثی سازی فقط در مواقعی صورت می‌گیرد که ویرایش‌ها مشمول خرابکاری بوده باشند یا متن اضافه شده فاقد ارتباط با موضوع صفحه باشد. اگر از خنثی سازی صفحه‌ای مطمئن نیستید بهتر است آن را به دیگران محول کنید.
واگردانی
[ویرایش]تفاوت واگردانی با خنثی سازی در آن است که آخرین اصلاحات را که توسط کاربر y صورت گرفته است به آخرین تغییراتی که توسط کاربر x قبل از y انجام داده است بر می‌گرداند.
انتقال
[ویرایش]گزینه انتقال در بالای صفحه ویکی‌کتاب برای انتقال تمام محتوای یک عنوان به عنوان جدید می‌باشد. مثلا: ویکی‌کتاب:چگونه صفحات را ویرایش کنیم به راهنما:ویرایش از نمونه‌های انتقال صفحات هستند. همچنین می‌توان از دستور #تغییرمسیر: [[عنوان]] پس از خالی کردن صفحه و انتقال محتویات به صفحه جدید به صورت دستی نیز استفاده نمود.
ترکیب‌بندی یک صفحه کتابی
[ویرایش]بخش‌ها
[ویرایش]کتاب‌ها بایستی بخش‌بندی (قفسه‌بندی) شده و برای هر بخش عنوانی انتخاب شود.
==بخش== ===زیربخش=== ====زیر زیربخش====
هر چه علامت مساوی‌ها بیشتر شوند، بخش‌بندی ریزتر می‌شود. تعداد علامت‌های مساوی در دوطرف باید برابر باشند. عنوانی که برای هر بخش یا زیربخش انتخاب می‌کنید نباید در صفحه دوباره تکرار شده باشد. چرا که این کار سبب به وجود آمدن مشکلاتی می‌گردد:
- امکان دادن پیوند درونی از بین می‌رود مثلا نمی‌توان به {{عنوان صفحه#عنوان زیربخش}} لنگر زد.
- اگر دو زیربخش در صفحه یک عنوان داشته باشد، تاریخچه و خلاصه ویرایش قابل شناسایی نخواهد بود.
- پس از اینکه ذخیره انجام شد، ممکن است مرورگر به زیربخش اشتباه هدایت شود.
جدول محتویات
[ویرایش]برای هر صفحه‌ای که با بیش از سه زیربخش ایجاد کنید به طور خودکار یک فهرست محتویات (TOC) ایجاد می‌شود. اگر می‌خواهید این اتفاق نیفتد عبارت جادویی __NOTOC__ را در بالای صفحه بنویسید. بر عکس اگر تعداد زیربخش‌ها کمتر از ۳ است با این حال شما می‌خواهید صفحه دارای یک جدول محتویات باشد کافی است عبارت __FORCETOC__ را در بالای صفحه قرار دهید.
پیوندها
[ویرایش]پیوندها باعث می‌شوند کاربر بتواند با یک کلیک به صفحات ویکی‌کتاب‌های دیگر یا یک پروژه ویکی‌مدیایی دیگر یا یک وبگاه دیگر دسترسی پیدا کند. علاوه بر میان‌ویکی می‌توان از پیوندهایی استفاده کرد که بیانگر رده یا صفحه راهنما یا ال باشند مثل [[رده:فیزیک]].
پیوندهای زیرصفحه
[ویرایش]زیرصفحه‌ها را می‌توان با پیوندهای نسبی بدون دادن نام کامل صفحه پیوند کرد. مثال‌های زیر نشان می‌دهند که ما چگونه از یک صفحه فرضی به نام صفحه اصلی/بخش منطقی به صفحات مختلف پیوند می‌دهیم.
| نام کامل صفحه | پیوند نسبی | چیزی که نمایش داده می‌شود |
|---|---|---|
عنوان اصلی |
[[../]]
|
عنوان اصلی
|
عنوان اصلی/صفحه فرعی |
[[../صفحه فرعی]]
|
عنوان اصلی/صفحه فرعی
|
عنوان اصلی/صفحه فرعی |
[[../صفحه فرعی/]]
|
صفحه فرعی
|
عنوان اصلی/بخش منطقی/تیتر جالب |
[[/تیتر جالب]]
|
عنوان اصلی/بخش منطقی/تیتر جالب
|
عنوان اصلی/بخش منطقی/تیتر جالب |
[[/تیتر جالب/]]
|
تیتر جالب
|
پیوندهای بیرونی
[ویرایش]پیوندهای بیرونی برای ارجاع به یک وبگاه بیرونی استفاده می‌شوند. پیوندهای بیرونی به فرم [http://www.example.org نام پیوند] می‌باشند (که نتیجه می‌دهد نام پیوند). دقت کنید که نام پیوند با فاصله از نشانی وبگاه نوشته شده است. اگر پیوند را بدون کروشه بنویسید به این صورت خواهد شد: [۱]. اگر می‌خواهید نشان پیکان کنار پیوند نشان داده نشود، نشانی وبگاه را بین دو تگ span بنویسید بدین صورت <span class="plainlinks">...</span>.
پیوندهای بخش (لنگرها)
[ویرایش]پیوندهای بخش به فرم [[نام صفحه#نام بخش]] می‌باشند و برای ارجاع به بخشی در یک صفحه به کار می‌رود.
منبع‌ها
[ویرایش]منبع‌ها نشاندهنده یادکردهای درون متن است که به یک منبع قابل اطمینان ارجاع می‌دهند.
فهرست‌ها
[ویرایش]برای افزودن فهرست از نویسه‌های * و # می‌توانید استفاده کنید.
سایر آیتم‌ها
[ویرایش]عمل‌های پرکاربرد
[ویرایش]واگردانی
[ویرایش]واگردانی در ویکی‌کتاب به معنی خنثی کردن اثر یک یا چند ویرایش است که سبب می‌شود صفحه به چند نسخه قبل‌تر بازگردد که قبلا وجود داشته است. به عبارت دیگر واگردانی عملی است که از طریق آن ویرایش‌هایی که یک یا چند کاربر دیگر انجام داده‌اند را بازگردانی می‌کنیم.
در این صفحه توضیحات فنی‌ای درباره واگردانی کردن شرح داده می‌شود. نکته‌ای که باید در ذهن بسپارید این است که واگردانی ویرایش‌هایی که با حسن نیت انجام شده‌اند کار درستی نیست و فقط باید خرابکاری‌ها را واگردانی نمود.
تغییر مسیر دادن
[ویرایش]ویکی‌کتاب:سالن مطالعه
[ویرایش]ایجاد تغییر مسیر
[ویرایش]
مشکلات احتمالی
[ویرایش]محافظت از صفحه
[ویرایش]مدیران می‌توانند برای محدود کردن ویرایش یا انتقال یک صفحه آن را محافظت کنند. محافظت می‌تواند بی‌پایان باشد یا اینکه پس از مدت معینی پایان پذیرد.
تداخل ویرایشی
[ویرایش]اگر همزمان با شما کس دیگری نیز دقیقا در همان دقیقه صفحه‌ای را ویرایش کند تداخل ویرایشی پیش می‌آید. بسیاری از تداخل‌ها توسط ویکی برطرف می‌شود با این حال اگر مشکل حل نشد خودتان باید آن‌را حل کنید.