ویکی‌کتاب:میز تحریر/بایگانی۱۸

بایگانی

بایگانی۱
بایگانی۲
بایگانی۳
بایگانی۴
بایگانی۵
بایگانی۶
بایگانی۷
بایگانی۸
بایگانی۹
بایگانی۱۰
بایگانی۱۱
بایگانی۱۲
بایگانی۱۳
بایگانی۱۴
بایگانی۱۵
بایگانی۱۶
بایگانی۱۷
بایگانی۱۹

سال نو مبارک!

سال نو رو به همه کاربران ویکی‌کتاب تبریک میگم. امیدوارم سال خوبی داشته باشید سرشار از خیر و برکت. --دوستدار ایران بزرگ ☎ پنجشنبه،۱ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۰:۲۴ (ایران) ‏۲۱ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۴ (UTC)[پاسخ]

ویکی‌انبار

ویکی‌انبار یکی از بزرگترین وبگاه‌های ویکی است. شاید علتش این باشه که استفاده از مالتی‌مدیا (پرونده‌های نگاره، شنیداری، ویدئویی، کلیپ، ...) روز به روز در حال افزایشه.
تعداد نگاره‌های بارگذاری شده در ویکی‌پدیای فارسی بسیار اندک هست و از سایر انواع پرونده (کلیپ، شنیداری، ...) برخوردار نیست ولی تعدا نگاره های ویکی‌انبار رقم بسیار زیادی است.
قوانین مربوط به حق تکثیر در ویکی‌انبار برای نگاره های ارسالی مورد بررسی قرار میگیره (بر اساس پروانه کرییتیو کامنز). خب این چه ایرادی داره؟ استفاده نکردن از ویکی‌انبار یعنی اینکه ما قصد نداریم از حق تکثیر حمایت کنیم.
به نظرم بیشتر از ۹۰ درصد نگاره هایی که اکنون در مقالات ویکی‌پدیای فارسی استفاده شده از ویکی‌انبار هستند. اینکه کاربران فارسی‌زبان در ویکی‌انبار مشارکت نمیکنند تقصیر خودشون هست نه ویکی‌انبار. کاربران آلمانی، فرانسوی، هلندی، ژاپنی، ... دارن از ویکی‌انبار به خوبی استفاده میکنند.
علاوه بر پرونده‌های ویکی‌انبار، خالق اثر هم به ویکی‌داده پیوند شده و اطلاعات مربوط به هر پرونده از طریق ویکی‌داده قابل شناسایی هست.
اپلیکیشن ویکی‌انبار برای گوشی همراه (اندروید) توسعه داده شده تا کاربران بتونن به آسونی نگاره ها رو بارگذاری کنند. با توجه به زیاد شدن استفاده از گوشی‌های همراه این کار بسیار در رشد ویکی‌انبار مفید بوده.
دسترسی به ویکی‌انبار برای مدت مدیدی برای کاربران ایران ممنوع بود اما با رفع فیلتر، کاربران ایرانی هم میتونن از مزایای این سایت استفاده کنند.

اگرچه بارگذاری محلی همچنان قابل استفاده هست ولی بنده توصیه میکنم از ویکی‌انبار استفاده کنید. --دوستدار ایران بزرگ ☎ شنبه،۱۷ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۳۹ (ایران) ‏۶ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۰۹ (UTC)[پاسخ]

بررسی حق تکثیر کتاب های چاپی (بحث از ویکی‌پدیا)

در ویکی‌کتاب و همچنین ویکی‌پدیا معمولا به دلیل سهولت از منابع آنلاین استفاده میکنیم ولی تعداد منابع مکتوب هم بسیار زیادند و نباید از آنها غافل شد. یکی از دلایل استفاده نکردن از منابع مکتوب عدم آشنایی با حق تکثیر آنهاست. آیا برای استفاده از یک کتاب که حق تکثیر دارد باید از ناشر اجازه بگیریم یا از نویسنده کتاب؟ اگر کتابی داشته باشیم که حق تکثیر آن مشخص نباشد بدین صورت که هیچ هشداری از بابت حق تکثیر در آن نباشد آیا میتوانیم از محتوای آن در ویکی‌کتاب یا ویکی‌پدیا استفاده کنیم؟ --دوستدار ایران بزرگ ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۳۵ (UTC)

خیر در شرایطی که حق تکثیر نامشخص است همیشه فرض براین است که کپی‌رایت دارد Mardetanha (بحث) ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۳۶ (UTC)

طبعا باید تا ۵۰ سال پس از مرگ نویسنده صبر کنیم تا بتونیم از مطالب یک کتاب برای سایت استفاده کنیم. چنین کاری اصلا عاقلانه نیست وقتی منابع آنلاین بدون محدودیت دردسترس هستند. با این حال هنوز میبینیم در سایت، از منابع چاپی هم استفاده شده مثلا در مقاله «سفیدرود» از کتاب «تاریخ سرزمین ایران» نوشته عباس پرویز استفاد شده که هنوز ۵۰ سال از مرگ وی نگذشته (۱۳۶۶ ه خ) و کتابش به قیمت ۳۶ هزار تومان در سایتهای فروش کتاب مثل این فروخته میشود. آیا این کار نقض حق تکثیر نیست؟ با توجه به طولانی بودن مدت زمان حق تکثیر، راه حل چیست؟ --دوستدار ایران بزرگ ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۲۹ (UTC)

صرف ارجاع دادن یا استفاده به یک منبع که به معنای نقض حق تکثیر آن نیست. آیا کپی شده؟--1234 (بحث) ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۱۷ (UTC)

@Doostdar: طبق ماده 12 قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان ایران حق تکثیر آثار تا 30 سال بعد از درگذشت پدیدآورنده است. فرهنگ2016 (بحث) ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۱۸ (UTC)

ماده 7 همین قانون هم برای آثاری که دارای حق تکثیر است، نوشته: «ماده ٧- نقل از اثرهایی که انتشار یافته است و استناد به آنها به مقاصد ادبی و علمی و فنی و آموزشی و تربیتی و به صورت انتقاد و تقریظ با ذکر ماخذ در حدود متعارف مجاز است.» فرهنگ2016 (بحث) ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۲۱ (UTC)

اگر کپی شده باشد و عینا نقل طبعا نقض حق کپی رایت است . اگر بصورت نقل قول باشد و مشخصا اعلام شود که در کتاب ... و در حد یک پاراگراف کوتاه (دو یا سه خط) فکر نکنم مشکلی باشد و گرنه دادن ارجاع و رفرنس اگر دارای اعتبار باشند، نه تنها مشکلی ندارد بلکه بسیار هم عالی است. -- Hootandolati(بحث) «دوشنبه،۱۹ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۵۷ (ایران)» ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۲۷ (UTC)

در هشدار حق تکثیر بعضی از کتابها حتی مجوزی برای کپی بخشی از مطالب کتاب داده نشده است و به هیچ صورتی اجازه کپی مطالب داده نشده. به نظرم در زبان فارسی منابع چاپی خیلی بیشتری نسبت به منابع آنلاین داشته باشیم و متن‌های آنلاین فارسی بسیار کمتر از متن انگلیسی است که در اینترنت قرار داده شده. بنابراین استفاده از متون چاپی برای ما اهمیت دو چندان دارد. --دوستدار ایران بزرگ ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۲۱ (UTC)

منظور از بخشی از کتاب یک پاراگراف و دو سه خط نیست. منظور کپی از یک فصل و یا چند صفحه است. و عموما هم به قصد انتفاع. با ذکر منبع و بیان دو سه خط قطعا کپی رایت نقض نمی شود.

مثال مشابه را د رمورد فیلم می توانیم ببینیم کپی رایت فیلم ها هم همین گونه است اما پخش زیر سه دقیق( اگر اشتباه نکنم) از سکانس های مختلف در خصوص نقد و غیره اشکال ندارد. و یا در اخبار مثلا bbc برای مثلا 10 ثانیه یا 15 ثانیه فوتبال را گه در حال پخش مستقیم است نشان می دهند بدون اینکه کپی رایت نفض شود. صرفا در موردش گزارش می دهند که بازی با فلان نتیجه در جریان است. -- Hootandolati(بحث) «سه‌شنبه،۲۰ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۰۰:۴۵ (ایران)» ‏۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۱۵ (UTC)

@Hootandolati: اگر یک پاراگراف از یک کتاب فیزیک رو عینا در ویکی‌کتاب کپی کنم آیا حق تکثیر نقض نمیشود؟ مراحل اخذ اجازه از ناشر یا مولف به چه صورت است؟ آیا اجازه برای کپی بخشی از کتاب صورت میگیرد یا کل کتاب؟ آیا سایتی مثل ویکی‌کتاب یا ویکی‌پدیا میتونه از مولف های خیر که قصد دارند زودتر از مرگشون اثر تالیفی رو پخش کنند برای این کار اجازه بگیره و اقدام به نشر کنه؟ --دوستدار ایران بزرگ ‏۹ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۲۸ (UTC)

@Doostdar: ویکی نبشته داستان و مقررات خودش را دارد و بر اساس قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان و متمم های آن عمل می کند. مطابق قانون یک بازه زمانی مشخصی برای امکان استفاده آزاد از این مطالب نیاز است که حتی در مورد آثار ترجمه شده و یا تصحیح شده هم رعایت می شود. مطابق با ماده 12این قانون :مدت استفاده از حقوق مادی پدید آورنده موضوع این قانون که به موجب وصایت یا وراثت منتقل می‌شود از تاریخ مرگ پدیدآورنده پنجاه سال است و اگر وارثی وجود نداشته باشد یا بر اثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار حاکم اسلامی (ولی‌فقیه) قرار می‌گیرد.

در نقل قول یک پاراگراف چند خط است ؟ یک وقت شما دو یا سه خط را نقل می کنید و یا یک موضوعی را به نقل از یک کتاب بصورت اختصار در پاراگراف نقل شده بنا به اهمیت بازگو می کنید. یک وقت یک پاراگراف مطول 15 خطی را بازنشر می دهید. نکته مهم در اینجا توجه به وزن نقل قول و قطعا تعداد سطور هم باید باشد. من به شخصه فکر میکنم نقل دو سه خطی و یا نهایتا یک پاراگراف کوتاه ( 3-4) خطی مشکلی نداشته باشد. در بحث حقوق نشر هم به این موضوع نقض حق تکثیر نمی گویند.( البته قطعا باید با ادرس دهی دقیق و نقل ماخذ باشد.) برای مثال در پایان نامه ها شما اگر ذکر منبع نکنید و این نوشتار را در داخل گیومه و بصورت جدا از متن ننویسید به عنوان تقلب یاد می شود. و صد البته همین کار هم در پایان نامه نویسی تا اندازه ای متناسب ( با کل پایان نامه امکان پذیر است درصد پایینی از کل متن) و نمی تواند از یک حدی بیشتر شود. -- Hootandolati(بحث) «سه‌شنبه،۲۰ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۲۳:۳۰ (ایران)» ‏۹ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۰۰ (UTC)

محتوای اشتباه ویکی‌کتاب مجاری

به تازگی متوجه شدم بسیاری از صفحات ویکی‌کتاب مجاری (Wikikönyvek) شرایط مناسب ویکی‌کتاب رو ندارند و در واقع ایبوک آموزشی نیستند. به همین علت ویکی‌کتاب مجاری رشد کمی زیادی داشته. بعضی از صفحات مثل این شعر هستند و بعضی صفحات مثل این فرهنگ لغت هستند. --دوستدار ایران بزرگ ☎ شنبه،۳۱ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۱:۴۵ (ایران) ‏۲۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۱۵ (UTC)[پاسخ]

نگاهی به رتبه ویکی‌کتاب پارسی (اردیبهشت ۱۳۹۸)

نام ویکی	تعداد صفحه مفید (تقریبی)	رتبه	کشورهای عمده
انگلیسی	هشتاد و دو هزار	۱	آمریکا، بریتانیا، استرالیا
مجاری	سی و دو هزار	۲	مجارستان
آلمانی	بیست و شش هزار	۳	آلمان و لوکزارمبورگ
فرانسوی	پانزده هزار	۴	فرانسه، بلژیک، کانادا
پرتغالی	دوازده هزار	۵	پرتغال، برزیل
پارسی	سه هزار	۱۷	ایران، افغانستان

--دوستدار ایران بزرگ ☎ شنبه،۷ اردیبهشت ۱۳۹۸، ساعت ۱۱:۱۷ (ایران) ‏۲۷ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۴۷ (UTC)[پاسخ]

پی‌دی‌اف

لطفا از قرار دادن فایل‌های پی‌دی‌اف در ویکی‌کتاب خودداری کنید. متن کتاب‌ها باید به صورت تایپ شده و در قالب ویکی‌متن باشد. --دوستدار ایران بزرگ ☎ پنجشنبه،۱۶ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۵۹ (ایران) ‏۶ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۹ (UTC)[پاسخ]

وبگاه های دزد محتوا

با وبگاه های دزد محتوا یا scraper آشنا شوید [۱]. --دوستدار ایران بزرگ ☎ پنجشنبه،۲۳ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۰:۴۸ (ایران) ‏۱۳ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۱۸ (UTC)[پاسخ]

جدول پروژه‌های ویکی برادر (فارسی)

نام ویکی	رتبه	مدیر(ان)	قهوه‌خانه	ارزیابی	توضیحات
ویکی‌سفر	۳	AFlorence	ویکی‌سفر:نشر مسافران	تعداد مقاله های این پروژه زیاد است	مقالات مربوط به قاره، کشور، شهر، سفرنامه و مسائل سفر در رابطه با گردشگری
ویکی‌کتاب	۱۷	Mardetanha، Doostdar (غیرفعال)	ویکی‌کتاب:میز تحریر	بیش از ۱۰ سال از ایجاد این پروژه می‌گذرد	درسنامه، کتاب آموزشی، راهنما، کاتالوگ، دستور آشپزی، کتاب کودکان، راهنمای نرم‌افزار
ویکی‌گفتاورد	۶	Sajad، فرهنگ2016، Mardetanha	ویکی‌گفتاورد:قهوه‌خانه	بیش از ۹ سال از ایجاد این پروژه می‌گذرد	گفتاوردهایی از زبان مشاهیر جهان
ویکی‌داده	۰	Ebraminio، Ladsgroup، Calak	Wikidata:قهوه‌خانه	یک پروژه جامع	گردآوری داده‌ها
ویکی‌انبار	۰	Mardetanha، Ebraminio	Commons:قهوه‌خانه	یک پروژه جامع	گردآوری پرونده‌های صوتی و تصویری
ویکی‌خبر	۱۹	KhabarNegar (فعال) - Mjbmr (فعال) H.b.sh (غیرفعال) - Sahim (غیرفعال) - یوشیمیتسو (غیرفعال)	ویکی‌خبر:تالار گفتگو	۴ سال فعالیت دارد، به خبر نویسان بیشتری نیاز است.	مقاله‌های خبری دربارهٔ رویدادهای روز
ویکی‌نبشته	۱۴	Mardetanha، Pedram.salehpoor	ویکی‌نبشته:دفترخانه	به سرعت در حال رشد است	روزنامه ها و کتاب‌های قدیمی و آرشیوی
ویکی‌واژه	۴۴	Mardetanha، Babooneh،(غیرفعال) AFlorence	ویکی‌واژه:قهوه‌خانه	در حال تخریب است	فرهنگ واژگان

سالروز ویکی‌کتاب فارسی مبارک!

درود بر کاربران ویکی‌کتاب فارسی! پانزدهمین سالروز وک را به شما عزیزان تبریک می‌گویم⁦:-)⁩ امیدوارم با تلاش و کوشش روز افزون ما وک هرروز و هرروز بیش از پیش؛ پله‌های ترقی را ملی کند. مستدام باشید Philanthropist Hu (بحث) ‏۲۴ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۳۸ (UTC)[پاسخ]

@Philanthropist Hu درود بر شما جناب نیکخواه. سوم شهریور سالروز تأسیس ویکی‌کتاب فارسی رو به شما تبریک میگم. با امید به پیشرفت این وبگاه، به تلاش هامون ادامه میدیم. --دوستدار ایران بزرگ ☎ شنبه،۲ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۲۲:۰۳ (ایران) ‏۲۴ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۳۳ (UTC)[پاسخ]

درود @Doostdar عزیز. بله، همان ۲۴ اوت⁦:-)⁩))) بله؛ با امید به پیشرفت وک⁦:-)⁩ شاد باشید Philanthropist Hu (بحث)

Feedback wanted on Desktop Improvements project

سلام. تیم خوانندگان وب در بنیاد ویکی‌مدیا در حال کار کردن روی بهبود رابط کاربری دسکتاپ در چند سال آینده است. هدف این کار،‌ افزایش استفاده‌پذیری این رابط کاربری بدون حذف هیچ قابلیتی است. ما ایده‌هایمان را از فعالیت‌های داوطلبان گرفته‌ایم که اکنون فقط به صورت ابزارک‌های محلی، اسکریپت‌های کاربران، پیش‌نمونه‌ها، و پوسته‌های داوطلبانه ساخته شده وجود دارد. ما علاقه داریم که برخی از ایده‌های این تغییرات را به عنوان تجربه پیش‌فرض در تمام پروژه‌های ویکی‌مدیا بیاوریم.

ما اکنون در مرحله پژوهش روی این پروژه هستیم و دنبال ایده‌های بهبود به همراه بازخورد روی ایده‌های کنونی و طراحی‌هایمان می‌گردیم. ما مصاحبه‌هایی با اعضای جامعه در ویکی‌مانیا انجام داده‌ایم و فهرست داوطلبان و کارمندان بنیاد که در این زمینه کار کرده‌اند را نیز جمع‌آوری کرده‌ایم. اکنون در حال بررسی روش‌های فنی دست‌یابی به اهداف هستیم.

ما درخواست برای بازخورد در موارد زیر را داریم:

کشف بخش‌های تمرکز که هنوز کشف نشده‌اند
گسترش فهرست ابزارک‌ها و اسکریپت‌های کاربران که برای بهتر کردن تجربه دسکتاپ ساخته شده‌اند. اگر شما موردی را سراغ دارید لطفا اطلاع دهید.
بازخورد روی ایده‌ها و طراحی‌هایی که تاکنون انجام شده‌است.

ما علاقه داریم که فهرستی از ویکی‌هایی که علاقه دارند در مرحله تست این پروژه قرار بگیرند را جمع‌آوری کنیم. این ویکی‌ها اولین ویکی‌هایی خواهند بود که بروزرسانی‌ها را دریافت خواهند کرد، زمانی که ما شروع به ساختن کنیم.

در هنگام دادن بازخورد،‌ لطفا موارد زیر را در نظر داشته‌باشید:

تمرکز روی محتوا را آسانتر می‌کند
دسترسی آسانتری به قابلیت‌های روزمره (مانند، جستجو، تغییر زبان، ویرایش) اضافه می‌کند
اشیا را در محل‌های منطقی و کاربردی می‌گذارد
شباهت بیشتری با دیگر سکوها (تلفن همراه و اپ) خواهد داشت.
درهم‌ریختگی را حذف می‌کند
برنامه‌ریزی برای پیشرفت‌های آینده را اضافه می‌کند

همچنین محدودیت‌های زیر:

ما به محتوا دست نخواهیم زد - هیچ کاری در مورد تغییر ظاهر الگوها یا ساختار محتوای صفحات انجام نخواهد گرفت.
هیچ قابلیتی حذف نخواهد شد - چیزها ممکن است جابجا شوند اما همه قابلیت‌های ناوبری و دیگر قابلیت‌های در دسترس کنونی به عنوان پیش‌فرض خواهند ماند.
تغییر ناگهانی در ساختار رخ نخواهد داد - ما تغییرات را به آرامی و مرحله‌به‌مرحله اعمال می‌کنیم تا وب‌گاه احساس آشنا بودن به خوانندگان و ویراستاران را منتقل کند.

لطفا همه بازخوردهایتان را (به هر زبانی) در mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements اضافه کنید.

بعد از این دوره از بازخورد، ما برنامه داریم که یک پیش‌نمونه از تغییرات پیشنهاد شده را بر اساس بازخوردهای دریافتی بسازیم. شما به زودی از ما درباره بازخورد از پیش‌نمونه را خواهید شنید.

با تشکر! Quiddity (WMF) (talk)

‏۱۶ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۳ (UTC)

افغانستان و فرهنگش

با وجود اینکه چند سالیست جنگ در افغانستان پایان یافته امنیت هنوز برقرار نشده و انفجارها و حملات انتحاری زندگی مردم این کشور رو به خاک و خون کشیده این موضوع باعث شده فرهنگ و زبان فارسی نتونه در افغانستان رشد کنه. مردم افغانستان بر این باورند دلیل این بدبختی حکومت ظالمانه ارگ‌نشینان است و هر روز داغ تازه‌ای بر دل مردم این کشور پر از فغان مینشیند. در ویکی‌کتاب فارسی یک راهنما به نام ویکی‌کتاب:فارسی افغانستان برای فارسی‌زبانان افغانستان نوشته شده تا بتوانند در این وبسایت به راحتی مشارکت کنند و به ارتقای فرهنگی افغانستان کمک کنند. --دوستدار ایران بزرگ ☎ چهارشنبه،۲۳ بهمن ۱۳۹۸، ساعت ۱۵:۲۷ (ایران) ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۷ (UTC)[پاسخ]

آیا ویکی‌کتاب می‌خواهد جای ویکی‌پدیا را بگیرد؟

بر اساس گزارش الکسا، ویکی‌پدیای فارسی سومین وبگاه پربازدید در ایران هست (سال ۱۳۹۸) بنابراین یکی از مهمترین وبگاه‌ها برای مردم ایران به شمار میاد و در یک کلام ویکی‌کتاب قرار نیست جای ویکی‌پدیا رو بگیره. وبگاه ویکی‌کتاب یک ویکی هست. ویکی (به انگلیسی: Wiki) معمولاً به انواعی از وبگاه‌ها گفته می‌شود که به تمام بازدیدکنندگانش (حتی گاه، بدون نیاز به نام‌نویسی در وبگاه)، اجازهٔ ویرایش، افزودن یا حذف نوشته‌ها را می‌دهد. اولین ویکی در اینترنت را وارد کانینگهام در سال ۱۹۹۵ و با نام ویکی‌ویکی‌وب ایجاد کرد. چنانکه وارد کانینگهام در کتاب راه ویکی نوشته است یک ویکی از همه کاربران دعوت می‌کند تا هر صفحه‌ای در آن وبگاه را ویرایش کنند یا صفحه‌های جدید ایجاد کنند.

کانینگهام در سال ۱۹۹۴ نرم‌افزار و وبگاه را توسعه داد تا تبادل اطلاعات را بین برنامه‌نویسان ساده‌تر کند. این ایده بر پایه فایل‌های استک هایپرکارد بنا شده بود که در اواخر سال‌های ۱۹۸۰ ایجاد شده بودند. کانینگهام در ۲۵ مارس ۱۹۹۵ این نرم‌افزار را روی وبگاه شرکت خودش (کانینگهام اند کانینگهام) نصب کرد. ویکی‌ها به کاربران این اجازه را می‌دهند که بدون دانش برنامه‌نویسی برای وب، اقدام به ایجاد صفحات اینترنتی دربارهٔ موضوعات مختلف بکنند. برای این منظور، ویکی‌ها از قراردادهای ساده‌تری برای اصلاح ظاهر متونی که در ویکی گذاشته می‌شوند استفاده می‌کنند، که این قواعد در هر ویکی متفاوت با دیگری است.

ویکی‌کتاب وبگاهی برای کتاب‌های درسی، متون تفسیری، راهنماهای آموزشی و دستور عمل‌ها است. ویکی‌کتاب فارسی با عنوان اولیه ویکی‌نسک از تاریخ ۳ شهریور ۱۳۸۳ آغاز به کار کرد و اکنون حدود ۳۰۰۰ نوشتار دارد. در شهریور ۱۳۹۴، دسترسی‌های «گشت‌زن»، «گشت‌زن خودکار» و «واگردانی» در ویکی‌کتاب فارسی ایجاد شد. ویکی‌کتاب فارسی در سال‌های اول فعالیت خود استقبال چندانی نداشت. در سال‌های بعد با کارهایی مثل حذف صفحات بی‌محتوا و خرابکاری، تدوین راهنماها و سیاست‌ها، رده‌بندی صفحه‌ها و کتاب‌ها، انتخاب مدیران جدید و بهبود فنی پروژه توانست رشد چشمگیری بیابد و به رتبه ۱۹ام برسد. در ویکی‌کتاب از همکاری کاربرانی که در سایر پروژه‌های ویکی فعالیت داشته‌اند استقبال می‌شود. این کاربران با توجه به اینکه با اصول ویکی‌نویسی آشنایی دارند نحوه فعالیت در ویکی‌کتاب برایشان کاملا ملموس خواهد بود ولی باید به چند نکته توجه داشته باشند. اولین نکته اینکه انتظار می‌رود ویکی‌کتاب‌ها، کتابچه باشند به این معنا که به عنوان متون آموزشی در یک زمینه علمی قابل استفاده باشند. دوم اینکه هر کتابچه شامل فصل‌ها، زیرفصل‌ها و صفحه‌ها (نوشتار) است. برای هر کتابچه‌ای باید برای صفحات، ناوبری (صفحه قبل و صفحه بعد)، فهرست و منابع کتاب مانند (واژه‌نامه، نمایه، الخ) تعبیه شود. نکته دیگر اینکه صفحه‌های ویکی‌کتاب به اندازه صفحه‌های ویکی‌پدیا پیوند ندارند. به این دلیل که انتظار می‌رود یک کتاب منبعش درون خودش باشد و مطالب یکنواختی داشته باشد. بنابراین هر نوع میان‌ویکی بیشتر باعث سردرگمی خواهد شد. در ویکی‌کتاب فارسی هم اکنون کتاب‌هایی با موضوعات مختلف ریاضی، رایانه، فناوری اطلاعات، هندسه، زبان، زیست‌شناسی، شیمی، مهندسی برق، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک، روانشناسی، علوم ورزشی، فیزیک، نجوم، الخ وجود دارد که می‌تواند مورد استفاده علاقه‌مندان قرار گیرد. علاوه بر آن راهنماهای مختلفی برای آموزش نرم‌افزار، تحصیل در خارج از کشور، گزارش کار آزمایشگاه، درسنامه، حل تمرین و نمونه سوال در این وبگاه وجود دارد.--دوستدار ایران بزرگ ☎ یکشنبه،۱۱ اسفند ۱۳۹۸، ساعت ۱۶:۱۵ (ایران) ‏۱ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۵ (UTC)[پاسخ]

تفاوت ویرایش‌های محتوایی با ویرایش‌های سازماندهی

وبگاه های ویکی با همکاری جمعی رشد میکنند. همه ویرایش های کاربران، محتوایی نیستند، منظور از ویرایش های محتوایی ویرایش هایی هستن که در فضای نام اصلی انجام میشن معمولا ایجاد یک صفحه یا تغییر محتوای اون. کاربری که ویرایش عمده از نوع محتوایی در یک کتاب یا صفحه انجام میده ممکنه تمایلی نداشته باشه ویرایش های سازماندهی مثل رده‌بندی یا افزودن سرصفحه یا تغییر رنگ متن توسط سایر کاربران صورت بگیره.اختلاف نظرهایی همیشه در زمینه ویرایش های سازماندهی علاوه بر ویرایش های محتوایی وجود داشته که بر اساس تجربه شخصی خودم متوجه شدم باعث جنگ ویرایشی بین کاربران میشه. در ویکی‌کتاب ممکنه عمده ویرایش های یک کتاب رو یک کاربر انجام داده باشه و حتی در موارد بسیاری نام نویسنده کتاب رو به رسم امانت درج میکنیم. در چنین مواردی کاربران دیگر ممکنه پس از نویسنده اول قصد انجام ویرایش هایی رو در اون کتاب داشته باشند که با یکدیگر تناسب نداشته باشه. رسیدگی به موضوع جنگ ویرایشی در بسیاری از موارد بسیار مشکل هست چون همونطور که گفتم وبگاه های ویکی به صورت همکاری جمعی اداره میشن. --دوستدار ایران بزرگ ☎ چهارشنبه،۲۸ اسفند ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۰۹ (ایران) ‏۱۸ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۹ (UTC)[پاسخ]

روز بین‌المللی نوروز (۲۱ مارچ)

Happy Noruz
feliz Nouruz
С Навруз
جه ژنی نه وروزتان بیروزبیت
novruz bayramınız mübarək olsun
نوروز بايرامينيز موبارك اولسون
نوروزکم مبارک
navroʻz bayram tabrik

--دوستدار ایران بزرگ ☎ پنجشنبه،۲۹ اسفند ۱۳۹۸، ساعت ۰۰:۵۷ (ایران) ‏۱۸ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۲۷ (UTC)[پاسخ]

درود @Doostdar عزیز. سال نو را با آرزوی بهترین لحظات برای شما؛ تبریک می‌گویم:) مستدام باشید Philanthropist Hu (بحث) ‏۱۹ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۰۱ (UTC)[پاسخ]

@Philanthropist Hu سپاسگزار. امیدوارم سال خوشی داشته باشید. --دوستدار ایران بزرگ ☎ جمعه،۱ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۰۳ (ایران) ‏۲۰ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۳۳ (UTC)[پاسخ]

بیشترین بازدیدکنندگان ویکی‌کتاب

۱۰ کشور جهان که در ماه گذشته دارای بیشترین بازدیدکنندگان از ویکی‌کتاب و وبگاه‌های ویکی‌مدیا بوده‌اند به ترتیب کشورهای زیر هستند (اعداد تقریبی هستند):

ایالات متحده آمریکا (۴ میلیارد)
آلمان (۱ میلیارد)
ژاپن (۱ میلیارد)
انگلستان (۸۰۰ میلیون)
ایتالیا (۷۰۰ میلیون)
هند (۷۰۰ میلیون)
فرانسه (۷۰۰ میلیون)
روسیه (۶۰۰ میلیون)
کانادا (۴۰۰ میلیون)
اسپانیا (۴۰۰ میلیون)
برزیل (۳۵۰ میلیون)
لهستان (۳۵۰ میلیون)
ایران (۲۶۰ میلیون)
مکزیک (۲۶۰ میلیون)
هلند (۲۵۰ میلیون)

--دوستدار ایران بزرگ ☎ پنجشنبه،۱۴ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۳۳ (ایران) ‏۲ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۰۳ (UTC)[پاسخ]

آثاری که با همکاری کاربران تکمیل می‌شود (فروردین ۱۳۹۹)

هم‌اکنون حدود ۳۰ کتابچه در حال تکمیل شدن هستند. --دوستدار ایران بزرگ ☎ جمعه،۱۵ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۰۷:۰۱ (ایران) ‏۳ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۳۱ (UTC)[پاسخ]

سرشناسی

هشدار: به دلیل اینکه این ویکی هنوز کوچک هست و یک small wiki محسوب میشه برخی قوانین هنوز مشخص نیستند. سرشناسی برای بعضی عناوین هنوز بررسی نشده است. ابن موضوع برای کتاب های با موضوع علوم انسانی جدی‌تر است. اصولا کتابهای ویکی‌کتاب باید علمی و آموزشی باشند. دستورهای آشپزی به یک زیرپروژه مستقل به نام ویکی‌آشپزی منتقل شده است و کتابهای آموزش زبان به دلیل استفاده نکردن از الفبای فارسی و وجود ویکی‌کتاب به زبان های دیگر ممکن است هر چه سریعتر حذف شوند. بنابراین در هنگام ویرایش کتابهای زبان به این نکات توجه داشته باشید.

--دوستدار ایران بزرگ ☎ دوشنبه،۱۸ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۵:۱۵ (ایران) ‏۶ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۵ (UTC)[پاسخ]

محدودیت برای ایجاد کتاب زبان در ویکی‌کتاب فارسی

هشدار: با توجه به اینکه ویکی‌کتاب فارسی هنوز کوچک است و نسخه‌های ویکی‌کتاب به زبان‌های دیگر موجود هستند، ایجاد کتاب به زبان‌های دیگر از شرایط خاصی برخوردار است. بنابراین کتاب‌های آموزش زبان‌های خارجی با توجه به اینکه از الفبایی غیر از فارسی در آن‌ها استفاده شده، تعداد زیرصفحه‌ها باید کمتر از ۱۰ و حجم هر صفحه کمتر از ۱۰ کیلوبایت باشد.

--دوستدار ایران بزرگ ☎ سه‌شنبه،۱۹ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۱۵ (ایران) ‏۷ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۴۵ (UTC)[پاسخ]

تام در ویکی‌پدیا

ویکی‌کتاب:تابلوی اعلانات مدیران نام صفحه‌ای در ویکی‌کتاب است که برای مواردی که نیاز به بررسی مدیر دارد کاربرها میتونن گزارش بدن، مشابه این صفحه در ویکی‌پدیا هم وجود داره. شوربختانه این صفحه در ویکی‌پدیای فارسی بسیار فعال شده و به نوعی کاربرها به جای ویرایش مفید یا افزودن به صفحات محتوایی درگیر بحث با هم هستند. وضعیت به حدی فاجعه‌بار است که کاربری که خود خطاکار است از دیگران شکایت میکند (تقریبا ۵۰٪ موارد اینگونه است) مثلا در [۲] یک کاربر با ویرایشهای قومی و تغییر زبان کردی به لری و مواردی از این دست اقدام به جنگ ویرایشی کرده و سپس از کاربری که ویرایشهای او را اصلاح کرده شکایت میکند. جالبتر اینکه مدیر بررسی کننده به این شکایت ها در ۵۰ درصد موارد متوجه نمیشه که کاربر شکایت کننده، خود خطاکار است و برای گمراه کردن دیگران دست به شکایت زده! مدیران بدون بررسی کافی به شکایتها رسیدگی میکنند و به همین دلیل تا کنون کاربران بسیاری ویکی‌پدیای فارسی رو ترک کرده‌اند. جنگ ویرایشی مخربی در ویکی‌پدیای فارسی سر گرفته شده که مانع رشد اون شده (به طوری که از سال ۱۳۹۳ بدین سو (۱۳۹۹) ویکی‌پدیای فارسی نتونسته رتبه‌ای بهتر از هفدهم کسب کنه) یکی از دلایل این ضعف شدید، جنگ ویرایشی بین کاربران هست، یک نمونه از این جنگ های ویرایشی بحث بر سر ویرایش در یک مقاله است، یک کاربر ویرایشهای محتوایی عمده در یک مقاله انجام میده و پشت سر او کاربر دیگری اقدام به انجام چند ویرایش سازماندهی یا محتوایی جزئی در مقاله میکنه که از نظر کاربر اول نامطلوب به نظر میرسه. مثلا من امروز یک مقاله بزرگ ایجاد میکنم فردا یک کاربر میاد و نام مقاله رو تغییر میده و یک رده عجیب و غریب به مقاله اضافه میکنه. این موجب یک جنگ ویرایشی خواهد شد (و شاید یک شکایت در تام با احتمالا یک رسیدگی بدون بررسی دقیق توسط مدیران) و بازدارنده ویرایش های محتوایی در آینده خواهد شد. --دوستدار ایران بزرگ ☎ جمعه،۲۲ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۴۱ (ایران) ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۱۱ (UTC)[پاسخ]

افزودن کتاب ها و جزوات آنلاین برای دانش‌آموزان و دانش‌جویان

در زمان همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ ویکی‌کتاب یک محیط مناسب برای آموزگاران، استادان، دانش‌آموزان و دانشجویان برای انتشار و استفاده از محتوای علمی و آموزش سیار است. در این فرصت میتونید درسنامه‌های آنلاین در سایت ویکی‌کتاب قرار بدید تا همه بتونن به آسونی از اون استفاده کنند. --دوستدار ایران بزرگ ☎ شنبه،۳۰ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۰۱:۵۷ (ایران) ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۲۷ (UTC)[پاسخ]